Familienamen in Zeeland: Muste

In de volkstelling van 1947 werden er 84 mensen met de naam Muste geteld, waarvan er 22 in Zeeland woonden en 55 in Zuid-Holland. Dit aantal groeide tot 118 Nederlandse naamdragers in 2007. De meeste Mustes wonen in Schouwen-Duiveland, een aantal ook in Oost-Zeeuws-Vlaanderen. Wat betekent de naam?

De familienaam Muste komt niet vaak voor.

Muste

Muste is waarschijnlijk hetzelfde als Muts, maar de familienaam Muts komt amper voor in Zeeland. Het kan een beroepsnaam zijn voor een mutsenmaker naar het hoofddeksel, de muts. Maar het kan ook een huisnaam zijn of een adresnaam naar een uithangbord bij een huis of herberg. Muste is ontstaan door een verspringing van de letters t en s. In de taalkunde heet dat een metathesis.

Enkele naamsvermeldingen in Zeeland

Familienamen zijn pas officieel vastgelegd in 1811, maar lang daarvoor werden in bepaalde regio’s de familienamen al erfelijk. In 1475 is er sprake van een Pieter Mutse de linewevere te Hanekinswerve, bij Aardenburg. De vroegste datering van de vorm Muste in Zeeuwen gezocht, een website van het Zeeuws Archief, is 1748. Op Zeeuwen gezocht is ook te zien dat vrijwel alle Mustes op Schouwen-Duiveland woonden/wonen. In 1820 vinden we de naam ook vermeld voor Stavenisse. Eerste dateringen zijn niet absoluut en kunnen bijgesteld worden afhankelijk van nieuw gevonden documenten. Ze geven wel een inzicht in het voorkomen van bepaalde namen of naamsvarianten in die periodes.

Zeeuwse bijzonderheden

De variant Muste komt vooral voor in Zeeland (vooral op Schouwen-Duiveland) en in Zuid-Holland. Het omwisselen van de letters ts komt wel vaker voor: de Zeeuwen noemden Duitsers vroeger Duusters, bijvoorbeeld. Dergelijke verspringingen komen ook (en misschien zelfs vaker) voor bij -sp. Zo hoor je in het Waasland en in Oost-Zeeuws-Vlaanderen wel eens weps, raps en geps in plaats van wesp, rasp en gesp. Ghijsen geeft in het Woordenboek der Zeeuwse Dialecten voorbeelden in de volgende woordenboekartikelen: gisp, ‘espe, wesp, raps, mispel en rispe.

De familienaam Muste in Nederland in 2007 (Familienamendatabank Meertens Instituut). Hoe donkerder de kleur, hoe frequenter de naam voorkomt.

Varianten

In Zeeland woonden in 1947 ook twee personen met de naam Muts.

Abraham Johannes Muste (Grand Rapids People’s History Project).

Bekende Zeeuwen met de naam Muste

Abraham Johannes Muste is geboren in Zierikzee op 8 januari 1885 en stierf op 11 februari 1967 in New York. Hij was een Amerikaans pacifist. Hij is in Zeeland geboren maar het gezin Muste emigreerde in 1891, toen hij zes was, naar de Verenigde Staten. Hij is dus meer een bekende Amerikaan dan een bekende Zeeuw. Zijn vader was Marinus Muste, zijn moeder Adriaantje Jonker. Hij had ook nog twee zussen. Abraham Muste studeerde theologie en werd in 1909 dominee bij de Amerikaanse Dutch Reformed Church. Later kwam hij onder invloed van het socialisme en pacifisme. In de jaren 20 en 30 kwam Muste onder invloed van de leer van geweldloosheid van Mahatma Gandhi. Hij wordt ook wel de Amerikaanse Gandhi genoemd. Hij werd later ook een aanhanger van de Russische Trotski en leider van de trotskistische Amerikaanse Werkerspartij. Muste werd in 1940 voorzitter van het uitvoerend comité van de Fellowship of Reconciliation. Toen hij in 1948 preekte voor de studenten aan de theologische academie van Chester, was een van zijn toehoorders Martin Luther King. Samen met hem en Whitney Young was Muste een van de aanvoerders van de anti-oorlogscoalitie die zich tegen de Amerikaanse aanwezigheid in Vietnam keerden.

Bronnen

Nederlandse Familienamenbank
Familienamendatabank België
F. Debrabandere, Woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk, Amsterdam 2003.
F. Debrabandere, Woordenboek van de familienamen in Zeeland, Amsterdam 2009. Geraadpleegd op naamkunde.net.
L. van Driel, Van Aarnoudse tot Zachariasse. Zeeuwse familienamen, Vlissingen 2007.
P.J. Meertens, Zeeuwse familienamen, Naarden 1947.
www.zeeuwengezocht.nl
Abraham Johannes Muste op Wikipedia.