Familienamen in Zeeland: Maljaars en Maljers

Van de 250 Nederlandse personen die Maljaars heten in 1947 woonden er 240 in Zeeland. Ook de variant Maljers blijkt vooral in de provincie Zeeland voor te komen (103 van de 208 naamdragers die in 1947 geteld werden). De familie Maljaars was in de periode 1947-2007 heel productief, want in 2007 tellen we in Nederland al 664 naamdragers, meer dan een verdubbeling.

De familienamen Maljaars en Maljers.

Wat betekent de naam?

De familienamen Maljaars en Maljers gaan volgens Frans Debrabandere terug op een Frans woord maillart. Hij geeft in zijn Woordenboek van de familienamen in Zeeland twee mogelijke verklaringen voor deze familienamen. Een eerste mogelijkheid gaat uit van een patroniem of vadersnaam. De oorsprong is dan te vinden in de Germaanse voornaam Maghilhard, die ‘harde werker’ betekent. De tweede mogelijke verklaring moeten we zoeken bij de beroepsnamen. Het kan een beroepsbijnaam zijn voor iemand die met een hamer werkt, een timmerman bijvoorbeeld of voor iemand die hamers maakt. Het Oudfranse woord mail betekent immers ‘hamer’. Engelse of Franse bronnen verwijzen voor de Franse naam Maillard eveneens naar de Germaanse voornaam van de vroege zevende eeuw, die waarschijnlijk een populaire voornaam was in Normandië. Een andere verklaring in die bronnen verwijst naar het beroep van de hamermaker. Een derde verklaring die niet bij Debrabandere te vinden is en waarover ook in andere bronnen twijfel bestaat, verwijst naar de bijnaam voor een eendenjager. Noms de Famille de Normandie verwijst bij de familienaam Mallard naar het Oudfranse maslart of malart, dat ‘wilde eend’ betekent en vermoedt dat de naamdrager een jager was.

De familienaam Maljers in Nederland in 2007 (Nederlandse Familienamenbank).

Enkele naamsvermeldingen in Zeeland

Familienamen zijn pas officieel vastgelegd in 1811, maar lang daarvoor werden in bepaalde regio’s de familienamen al erfelijk. Een Zeeuwse naamsvermelding vinden we Kapelle. Harthoorn vermeldt in 1657 Pieter Maeljaartse Busraen. Deze Pieter Maeljaers woonde in Kapelle tussen 1628 en 1657. Eerdere vermeldingen vinden we in Frans-Vlaanderen in Sint-Winoksbergen in 1558 (Maeilliaert Braem, Maeilliaert de Lantmetere). In Calais was er in 1295 zelfs al een Maillard volgens gegevens van Gijsseling. Eerste dateringen zijn niet altijd absoluut en kunnen bijgesteld worden afhankelijk van nieuw gevonden documenten. Ze geven wel een inzicht in het voorkomen van bepaalde namen of naamsvarianten in die periodes.

Zeeuwse bijzonderheden

Maljaars komt in heel Zeeland voor behalve in het oosten van Zeeuws-Vlaanderen. De naam komt wel het vaakst voor op Walcheren. Maljers komt enkel in midden-Zeeland voor. Van de 252 Nederlandse naamdragers in 2007 wonen er ongeveer 80 op Walcheren. Volgens P.J. Meertens komen deze namen vooral op het platteland voor. Of we hier met een hugenotennaam te maken hebben, is niet met zekerheid te zeggen. De eerste hugenoten in Zeeland vinden we al vroeger dan 1685. Uit de gegevens van Harthoorn zien we al vermeldingen van deze naam tussen 1628 en 1657. Volgens een kwartierstaat zou ene Laurens Mailjaartsen, die geboren is rond 1640 in Staden in West-Vlaanderen het begin zijn van de Walcherse families Maljaars en Maljers. Hij trouwde op 16 mei 1668 in Aagtekerke met Judith Coppejan en overleed voor januari 1682. Hij werd ook Mailjertzen, Maelaerts en Maljaerts genoemd. De familie Maljers/Maljaars is dus wel al voor 1685 geattesteerd in Zeeland.

De familienaam Maljaars in 2007 (Nederlandse Familienamenbank).

Varianten

Behalve Maljaars en Maljers is er in 1947 ook één Maljaart geteld in Zeeland. De naamdrager woonde in Baarland.

Bekende Zeeuwen met de naam Maljaars/Maljers

Floris Maljers is in Middelburg vooral bekend van de Végé. Hij begon met een kruidenierszaak in de Vlissingsestraat 35. Hij heeft ook landelijk belangrijke functies uitgeoefend bij de Végé.

Bronnen

Nederlandse Familienamenbank
Familienamendatabank België: www.familienaam.be
F. Debrabandere, Woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk, Amsterdam 2003.
F. Debrabandere, Woordenboek van de familienamen in Zeeland, 2009.
L. van Driel, Van Aarnoudse tot Zachariasse; Zeeuwse familienamen, Vlissingen 2007.
P.J. Meertens, Zeeuwse familienamen, Naarden 1947.
www.zeeuwengezocht.nl/nl
www.leguijt.info/Website/Kwartierstaat/kwartierstaat.htm
www.surnamedb.com/Surname/Maillard