Jo de Roo zette traditie voort

Bordeaux is een van de favoriete etappeplaatsen van de Nederlandse renners in de Tour. Dit jaar met de eerste etappe Utrecht-Neeltje Jans ontbreekt Bordeaux echter in het routeschema. Toch is er reden om even stil te staan bij deze etappeplaats, want diverse Zeeuwse wielrenners vierden hier triomfen.

Jo de Roo: in 1965 winnaar van de Touretappe naar Bordeaux (foto Arnold Parre).

Voetbal voor de watersnood

Oranje boven, Bordeaux en sport. Dan denk ik aan voetbal, aan de watersnoodwedstrijd op 12 maart 1953 in Parc des Princes in Parijs. De Nederlandse profs, spelend buiten de landsgrenzen, versloegen het Franse elftal. Dit initiatief was om de ramp die in Nederland op 1 februari 1953 plaatsvond onder de aandacht te brengen. Uitblinker in deze met 2-1 door Nederland gewonnen wedstrijd was Bertus den Harder. Den Harder voetbalde voor Bordeaux. Met zijn rushes en voorzetten bracht hij in het shirt van Bordeaux het Franse publiek in vervoering. De Franse pers noemde Den Harder “un diable frétillon” (een beweeglijke duivel). De Hagenaar werd ereburger van Bordeaux.

Oranje zeges in Bordeaux

Bordeaux is om zijn sportieve prestaties ook bekend als aankomstplaats van de Tour de France waar Nederlanders zegevierden. Dit jaar is Bordeaux niet opgenomen in het Tourschema. We moeten nog even wachten voordat we de opvolger kennen van Servais Knaven, die in 2002 de laatste Nederlandse winnaar was in Bordeaux. Maar er waren talloze Nederlandse renners die Bordeaux voor één dag oranje kleurden. Drie keer zat er zelfs een Zeeuws tintje aan.

Bordeaux maakte bij de start van de Ronde van Frankrijk in 1903 al deel uit van het etappeschema. Het duurde tot 1952 voor een Nederlander er succes had. Op 15 juli 1952 was de Helmonder Hans Dekkers de eerste Nederlandse etappewinnaar in de wijnstad. Dekkers had succes in de 19de etappe. Een noviteit was dat de Franse televisie, die nog in de kinderschoenen stond, deze beelden rechtstreeks uitzond. Dekkers zorgde voor een serie van vier opeenvolgende Nederlandse zeges in Bordeaux. Na hem wonnen de Limburger Jan Nolten (1953) en de Amsterdammer Henk Faanhof (1954). Het jaar daarop in 1955 won Wout Wagtmans uit Sint-Willebrord.

Het werd toen wachten op de man uit Schore, Jo de Roo, die de etappe La Rochelle-Bordeaux over een kleine 200 kilometer in 1965 wist te winnen. In 1976 kwam Gerben Karstens, een oud-ploeggenoot van Jo, als eerste over de streep in Bordeaux.

Twee Zeeuwse Bordeaux-winnaars (foto Arnold Parre). Links Cees Priem, rechts Jo de Roo.

De Zeeuw Cees Priem uit Ovezande kleurde Bordeaux in 1980 weer oranje door de etappe Rochefort-sur-Mer naar Bordeaux te winnen. Ploeggenoot Bert Oosterbosch won in 1983 de etappe La Rochelle-Bordeaux. Jan Raas, de man uit ‘s-Heerenhoek, die in totaal goed is voor 10 etappeoverwinningen in de Tour, kleurde Bordeaux oranje door de etappe Nantes-Bordeaux op zijn naam te schrijven. Een etappe van maar liefst 338 kilometer. Dat was in 1984.

In 1992 hield Rob Harmeling de Nederlandse eer hoog. De renner uit het Overijsselse Hellendoorn won de derde etappe van Pau naar Bordeaux. Harmeling, die een zwaar verzet kon trappen, kwam uit voor de TVM-ploeg, waarvan Cees Priem ploegleider was. Jean Paul van Poppel, nu ploegleider van de profs van Roompot, zegevierde in 1998.

Vijf jaar later in 2003 was het weer raak. Servais Knaven won toen de etappe Dax-Bordeaux. Ook hij droeg het shirt van verzekeraar TVM. Servais Knaven liet zijn kunsten eerder in Zeeland zien. In 1999 kwam hij in Goes als eerste over de meet in de DELTA Profronde.

Het vertrouwde recept van Jo de Roo

Laten we teruggaan naar de zege van Jo de Roo. Jo reed de Tour van 1965 in de Televizierploeg. Kees Pellenaars met zijn onafscheidelijke sigaar was de ploegleider. De 8ste etappe was die van La Rochelle naar Bordeaux. Het was de laatste dag voor de bergen. Dit was de laatste kans voor de Televizierploeg op een overwinning, die nog meer glans zou krijgen omdat meerdere Hollanders in Bordeaux gezegevierd hadden. Op 14 kilometer van Bordeaux ging De Roo er vandoor. Roger Pingeon, die twee jaar later de Tour zou winnen, sprong mee. In het peloton werd voluit gereden door de sprintersploegen, maar de twee vluchters bleven buiten schot. Op het roze cement van de wielerbaan van Bordeaux wist Jo met zijn vertrouwde recept – een krachtige punch vanuit de rug van de Fransman – vrij eenvoudig te winnen.

Groene trui

De Roo kreeg daarmee loon naar werken. Hij was sterk en verbeterde na de Tourstart in Keulen elke dag. De overwinning in Bordeaux maakte Jo meteen leider van het puntenklassement. Het leverde hem de groene trui op. De Televizierploeg won die dag in Bordeaux ook het dagploegenklassement. Jo de Haan, Henk Nijdam en Gerben Karstens eindigden die dag bij de eerste tien. Dick van Rijn verzorgde enthousiast het radioverslag. Ook deze middag opende hij met zijn intro “Goedemiddag luisteraars, in Nederland, in oost en west, op zee of waar ook ter wereld.”

Solovlucht in supervorm

Jo reed niet alleen super in de rit naar Bordeaux. In de 6de etappe, twee dagen voor zijn overwinning in Bordeaux, kreeg Jo vleugels. Dat resulteerde in een solovlucht van 70 kilometer. Lang bleef De Roo uit de greep van een jagend peloton. In de slotfase werd de Bevelander ingelopen. Hij waagde zich nog in de massasprint, waar hij knap derde werd. Jo beschouwt deze prestatie als een van de hoogtepunten uit zijn rijke carrière.

Jan Janssen, die voor de Franse Pelforth ploeg reed, uitte na afloop zijn verbazing. “We hebben met zijn allen achter hem aangereden. En dan bedoel ik Anquetil, Poulidor, Van Looy, alle groten van die tijd. Vol achter Jo de Roo aan. En we kregen hem tientallen kilometers lang niet te pakken. Onvoorstelbaar.” Deze supervorm betaalde zich twee dagen later uit in de gewonnen etappe naar Bordeaux.

Nooit meer in Bordeaux

Na zijn wielercarrière is Jo de Roo nooit meer in Bordeaux geweest. Wel schenkt hij zich graag een goede Bordeaux in. Er gaat dan vuur in een klein sigaartje. En als dan een duif op het Biezelingse erf neerstrijkt, dan komen de gedachten aan Pellenaars, Pingeon en het Vélodrome van Bordeaux vanzelf weer boven.