Burgh: ringdorp naast een ringwalburg

Wie afgaat op de naam van Burgh in de Westhoek van Schouwen, verwacht een burcht of kasteel aan te treffen. Burgh dankt zijn naam echter aan een aarden verdedigingswerk. Hoewel dit een tijdelijk verdedigingswerk was, is het niettemin nog altijd duidelijk herkenbaar.

Kerk van Burgh met kerkhofmuurtje (foto Aad de Klerk).

Kromming

De ringwalburg werd eind negende eeuw aangelegd om de bevolking te beschermen tegen invallen van rondtrekkende Noormannen. Wie in de Kerkstraat tegenover het Duinwegje het bordje naar de begraafplaats volgt, staat al gauw op het burgterrein. En de Weeldeweg richting Burghsluis volgt de kromming van de vroegere wal en gracht rondom de burg. De vroegere wal is gedeeltelijk gereconstrueerd.

Kerk in het midden

De kerk kwam in Burgh net buiten de burg te liggen. Dat gebeurde in de twaalfde eeuw. Rondom die kerk groepeerde zich van lieverlede de overige bebouwing. Hoe dat in zo’n middeleeuws dorp precies in zijn werk ging, blijft een raadsel. Vandaag de dag bezit Burgh diverse elementen van wat men als een typisch Zeeuws ringdorp beschouwt.

Burgh, afgebeeld in de Cronyk van Zeeland door M. Smallegange, 1696 (ZB, Beeldbank Zeeland).

Hart

De kerk en het kerkhof vormen het hart. Een muurtje met ezelsrug, een schuin gemetselde bovenzijde, zorgt voor een gepaste afscheiding van het kerkhof. Dat was vroeger gewijde grond en daar wilde men vooral het vee weren. Ook is er een waterput met pomp. In tijden van droogte haalden de dorpelingen daar water dat via het grote kerkdak werd opgevangen. De straat die dit alles omsluit, heet volgens de boekjes de ring. Hier is dat dus de Burghse Ring. Maar deze ring vertoont eerder de vorm van een vierkant dan een cirkel.

De kerk van Burgh, gezien vanaf de ringwalburg (Erfgoed Zeeland).

Burghse peertjes

Burgh heeft nog iets bijzonders: zijn peertjes. Van oudsher is de Burghse Ring beplant met perenbomen. Het is traditie om de jaarlijkse oogst bij een openbare verkoping te veilen. Dat gebeurt op het einde van september, kort voor de Burghse kermis.

Literatuur

K. Bos, J. van Damme en A. de Klerk (red.), Dorpen in Zeeland, Middelburg 1991. 
A.P. de Klerk, Het Nederlandse landschap, de dorpen in Zeeland en het water op Walcheren; historisch-geografische en waterstaatshistorische bijdragen, Utrecht 2003.
Aad de Klerk, Dorpen in Zeeland, deel 5 in de serie Zeeland van toen & nu, Zwolle 2005.