Verjaagd van de Berg van Troje

De Berg van Troje is een van Zeelands beroemdste vliedbergen. Ooit verrees hier het stamslot van de machtige heren van Borssele, een zogenaamd mottekasteel. Samen met het middeleeuwse dorp Monster verdronken de resten van dit complex door de vloeden van 1530/1532. Om de belevingswaarde van het overgebleven bergje te kunnen verhogen zijn er in 2015 diverse non-destructieve onderzoeken uitgevoerd. Dat alles in het kader van het vierhonderdjarige jubileum van het ‘nieuwe’ Borssele, gesticht in 1616.

Verslagen

Rond 1300 stond op de berg onder meer een machtige donjon (woontoren). De hele berg was geharnast in een ontzagwekkende ringmuur met steunberen. Een brug voerde naar een voorhof, met eveneens diverse gebouwen. De laatste machtige, middeleeuwse heer die er resideerde, was Floris van Borssele. Ooit raadsheer van graaf Floris V, keerde hij zich in 1299 tegen de nieuwe Hollandse graaf Jan II. Met een grote vloot trok hij zelfs naar Nijmegen, om daar de Duitse roomskoning Albrecht I te verzoeken om de nieuwe graaf niet te accepteren. Dat had hij beter niet kunnen doen. Graaf Jan II verjoeg de roomskoning smadelijk, en de met vijfhonderd man terugkerende Floris van Borssele werd tussen Waarde en Kruiningen opgewacht en verslagen door Jans zoon, genaamd Jan zonder Genade.

Het Borsselse kasteel in zijn hoogtijdagen, reconstructietekening door W.C. Braat (1961).

Gevlucht

Ontredderd trok Floris zich met de overlevenden terug op zijn kasteel van Troje. Ook daar was hij niet veilig. Toen Jan zonder Genade ook hier met zijn legertje opdoemde, vluchtten Floris en de zijnen naar Vlaanderen: ‘Si lieten thuys al idel staen, Doe si Janne naken sagen,’ schrijft Melis Stoke smakelijk in zijn Rijmkroniek (1305). Floris verbeurde zijn goederen en sneuvelde in Vlaamse dienst bij Sluis in 1322. Jan zonder Genade was al in 1302 gesneefd, in Franse dienst tijdens de legendarische Guldensporenslag. Het Borsselse kasteel verviel, alleen de Berg van Troje overleefde alles.

Berg van Troje anno 2016 (Erfgoed Zeeland).

Literatuur

W.C. Braat, De Berg van Troje, het stamslot der heren van Borssele, in: Oudheidkundige Mededelingen uit het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Nieuwe Reeks XXXVIII, 1957, 69-81 en XLII, 1961, 127-142.
R.M. van Heeringen e.a., Monumenten van Aarde; beeldcatalogus van de Zeeuwse bergjes, Koudekerke 2007.
Jan J.B. Kuipers en Robbert Jan Swiers, Het verhaal van Zeeland, Hilversum 2005.