De Scheldebeker-zwemwedstrijd
De Scheldebeker-zwemwedstrijd is een zwemwedstrijd tussen Breskens en Vlissingen. Deze wedstrijd werd voor het eerst georganiseerd in 1930.
Pioniers
Al ver voor de jaren dertig waren er vele zwemmers die op eigen houtje de Westerschelde overstaken. Het bracht de Vlissingse burgemeester Van Woelderen op het idee om er een heuse wedstrijd van te maken. Hij zocht contact met dokter Staverman en deze was eveneens enthousiast over het plan. Het duo nam contact op met de plaatselijke zwemclub, de marine, het loodswezen en andere organisaties om de wedstrijd te helpen organiseren. De burgemeester stelde zelf een (wissel)beker beschikbaar.
Eerste wedstrijd: 1930
De eerste officiële Scheldebeker-zwemwedstrijd tussen Breskens en Vlissingen vond voor het eerst plaats in 1930 en werd georganiseerd door de Vlissingse Zwemclub. De start van deze eerste wedstrijd vond plaats in Breskens en er waren 23 deelnemers. Zij zwommen onder begeleiding van vele politie- en particuliere boten en tien roeiboten naar de overkant. Op iedere roeiboot was iemand van de Vlissingse reddingsbrigade aanwezig.
De winnaar van deze eerste Scheldebeker-zwemwedstrijd was een vrouw, de ex-Vlissingse ‘mejuffrouw’ I. Lauwereins, uit Oostende. Zij tikte na 2 uur, 11 minuten en 0,2 seconden aan bij de duiktoren voor de Vlissingse boulevard, nog juist voor de Vlissingse mannen B. Slager en D. Luitwieler. Bij de aankomst van de eerste zwemmers was het zo druk dat het niet lukte de winnares een bloemetje te overhandigen.
De prijsuitreiking van deze eerste, bij storm en regen gehouden zwemwedstrijd, vond plaats door de erevoorzitter (en burgemeester van Vlissingen), de heer C.A. van Woelderen. De hoofdprijs bestond uit een zilveren wisselbeker.
Het vervolg: 1931-2014
Een jaar later, eind augustus 1931, werd de wedstrijd gewonnen door de Amsterdammer Kuijper in een tijd van 2 uur 37 minuten en 1,2 seconden. De winnaar van de wedstrijd, dit keer afgelegd in prachtig zomerweer, klaagde na afloop over de kou van het water en over de ruwheid van de zee.
Scheldebeker zwemwedstrijd, circa 1934 (ZB, Beeldbank Zeeland, rec. nr. 33966, foto H. van Woelderen). Rechts burgemeester C.A. van Woelderen, links Helene van Woelderen bij de prijsuitreiking.
In de jaren dertig werd de Scheldebeker-zwemwedstrijd maar liefst acht keer gezwommen. Drie keer won de Engelsman Dean, die in de Tweede Wereldoorlog (1942) als RAF-piloot het leven verloor. Door het overlijden van Dean was de wisselbeker jarenlang zoek. Na een intensieve speurtocht werd de beker echter toch gevonden bij de moeder van Dean. In 1947 was de wisselbeker weer in het bezit van het organisatiecomité.
In de jaren veertig werd de Scheldebeker-zwemwedstrijd geen enkele keer gehouden. Eerst waren er de oorlogsjaren, daarna verhinderden slechte weers- en getijomstandigheden elke keer de organisatie. Wel werd bij afgelasting wegens slecht weer soms de alternatieve zwemwedstrijd over het Kanaal door Walcheren, tussen Middelburg en Vlissingen, gehouden.
Tussen 1932 en 1964 werd de wedstrijd tussen Breskens en Vlissingen achttien keer gezwommen. De scheepvaart werd twee uur stilgelegd, wat nu niet meer mogelijk is. De medische keuring bestond uit tien kniebuigingen en op de handrug blazen. Zwemmers werden met schapenvet ingesmeerd ter bescherming tegen de kou. De records stonden op naam van Herman Willemse (1959 : 1.01.26 uur) en Judith de Nijs (1962 : 0.59.11 uur). Na 1965 stopte de organisatie met deze wedstrijd. Rotte werd in 1961 voor de derde keer eerste Zeeuw en won de wisselbeker.
Laatste wedstrijd
Na veel voorbereidingen is op 20 juli 2014 opnieuw de zee zwemwedstrijd Vlissingen-Breskens (‘de Scheldeoversteek’) gehouden. In tegenstelling tot vroeger was de finish niet in Vlissingen, maar in Breskens. Gestreden is om ‘De Scheldebeker 2014’. Er waren negentig zwemmers uitgenodigd (paviljoen Loods 10). Onder hen ook Olympisch kampioen Maarten van der Weijden. Het was één van de activiteiten die werd georganiseerd in het kader van het 200-jarig bestaan van Zeeuws-Vlaanderen en 200 jaar Zeeland. Voor de zwemwedstrijd werd het scheepvaartverkeer op de Westerschelde voor anderhalf uur stilgelegd.
Niet iedereen mocht meezwemmen. Alleen geoefende zwemmers werden toegelaten tot de 5,1 kilometer lange tocht. Zwemmers hebben zich op 17 augustus 2013 kunnen kwalificeren tijdens de tocht ‘Op weg naar Zeeuws-Vlaanderen’.
Toekomst
Na de evaluatie van de Scheldebeker zwemwedstrijd 2014 is besloten deze wedstrijd voortaan om de vijf jaar te organiseren. Jaarlijks of tweejaarlijkse organisatie is door het toegenomen belang van het scheepvaart niet goed mogelijk. Dit jaar staat de volgende editie op het programma. Inmiddels is echter besloten dat er te weinig financiële zekerheden zijn om de tocht dit jaar nog te kunnen organiseren. Wel spreekt de wedstrijdleiding de hoop uit dat de zwemtocht in de toekomst weer kan plaatsvinden.
Uitslag 2014
1- 1:11:53 Wietse Beerens (Tilburg)
2- 1:17:52 Roland Klein-Bölting (Bocholt)
3- 1:18:23 Angelo de Meijer (Wachtebeke België)
Lijst van alle winnaars
1930 · BE I. Lauwereins (v.) (2,11,4,2)
1931 · NL F.J.A. Kuijper (2,37,1,2)
1932 · NL J. Stender (1,40,8)
1933 · GB E.H. Temme (1,47,9,8)
1934 · NL J. Stender (1,28,8,2)
1935 · Afgelast
1936 · GB C. Dean (1,01,52,2)
1937 · GB C. Dean (1,11,43)
1938 · Afgelast
1939 · GB C. Dean (1,11,37,8)
1940-1949 · Afgelast
1950 · NL M. van Daatselaar (1,30,52,5)
1951 · NL M. van Daatselaar (2,18,34,4)
1952 · NL H. Willemsem (1,10,8,6)
1953 · NL H. Willemsem (1,04,56,8)
1954 · NL A. Kayser (1,12,59,3)
1955 · NL A. Kayser (1,29,7)
1956 · Afgelast
1957 · Afgelast
1958 · NL H. van der Velde (v.) (1,23,4,4)
1959 · NL H. Willemsen (1,01,26)
1960 · NL R. Ingenluijff (1,06,27)
1961 · NL H. van Hemert (1,10,1)
1962 · NL J. de Nijs (v.) (0,59,11)
1963 · NL J. de Nijs (v.) (1,01,34)
1964 · Afgelast
1965 · Afgelast
1966-2013 Wedstrijd niet meer gehouden
2014 · NL W. Beerens (1,11,53)
Bron
Auteur: Wim van Gorsel (2015)
Dit verhaal is ook te vinden op www.encyclopedievanzeeland.nl.