Zeeland was pionier in Nederlands vrouwenvoetbal

Op dit moment staat het Nederlandse vrouwenvoetbal nadrukkelijk in de belangstelling, niet in de laatste plaats door de Europese titel van de Nederlandse vrouwen in 2017. Weinig mensen weten dat het vijftig jaar geleden Zeeuwse vrouwen waren die het monopolie van de mannen doorbraken. Een terugblik.

Geschiedenis

Vrouwenvoetbal wordt al sinds de negentiende eeuw beoefend. De eerste officiële vrouwenwedstrijd werd in 1892 in het Schotse Glasgow gespeeld. In Engeland was dat in 1895.

De bakermat van het Nederlandse vrouwenvoetbal ligt in Zeeland, in Kapelle. In deze plaats werd eind 1968 de club E.Z.D.V.V. (Eerste Zeeuwse Dames Voetbal Vereniging) opgericht door Gerard Korsuize, die ook de trainingen verzorgde. Bekende speelsters uit die eerste jaren waren onder andere Jose van Hoof (‘de blonde pijl’ of ‘de vrouwelijke Johan Cruijff’), die later tot meer dan zestig interlands kwam, Maja Versprille en Miny te Selle.

Een wedstrijd van EZDVV, circa 1970 (ZB, Beeldbank Zeeland, nr. 105284, foto J. Midavaine).

EZDVV speelde aanvankelijk in een ‘wilde’ Zeeuwse competitie. Toch was het geen echt ‘wilde’ competitie, want EZDVV wilde zich graag aansluiten bij de KNVB. In de statuten van de nationale voetbalbond stond echter dat de voetbalsport was voorbehouden aan het mannelijk geslacht en werden er ‘esthetische’ redenen genoemd waarom vrouwenteams niet werden toegelaten.

In 1970 werd op initiatief van EZDVV een begin gemaakt met de oprichting van een echte competitie tussen vrouwenteams. In totaal zes teams schreven zich in. Dit waren: EZDVV, Amro-bank Middelburg/Vlissingen, Aviolanda (Woensdrecht), Minerva (Arnemuiden) Noorvrouwen (Westkapelle), Octopus (Zoutelande) en SVH (Hoedekenskerke). Competitieleider was Gerard Korsuize. Het inschrijfgeld bedroeg tien gulden per team. Omdat EZDVV deze eerste (en enige) Nederlandse vrouwen-voetbalcompetitie won, mocht het zich het volgende seizoen (1970/1971) inschrijven in de door de International Ladies Football Association (ILFA) te organiseren Europacup-toernooi.

EDZVV is kampioen!, circa 1970 (ZB, Beeldbank Zeeland, nr. 105289, foto J. Midavaine).

Het nationaal vrouwenvoetbalteam vond, in zekere zin, ook zijn geboorte in de provincie Zeeland. Zaterdag 2 januari 1971 vonden er in café de Landbouw in Goes de eerste verkennende besprekingen plaats om te komen tot een dergelijk team. In de eerste nationale selectie kwamen dan ook vele Zeeuwse vrouwen terecht. Ook de eerste ‘bondscoach’ was een Zeeuw: Robert Verbruggen uit Goes, die op dat moment tevens trainer was van EZDVV.

Trainer Robert Verbruggen trok regelmatig het land in om de beste speelsters van Nederland op te sporen. Elke vrijdagavond vond er een centrale training plaats in Kapelle. Dit ‘Nederlands dameselftal’ speelde in totaal 21 wedstrijden, onder andere in Brielle tegen de (mannen)redactie van het tijdschrift Panorama (uitslag: 3-3). Slechts twee nederlagen werden er geleden. In een kwalificatiewedstrijd voor het vrouwen-WK (in Mexico) tegen Frankrijk werd overigens ook verloren: 4-0. Hierdoor miste men de WK.

In april 1971 werd de Algemene Nederlandse Dames Voetbal Bond (ANDVB) opgericht in Kapelle. Er werden twee competities opgezet: een voor Zeeland/West-Brabant en een voor Zuid-Holland. De winnaars van beide competities zouden om het landskampioenschap strijden.

In de zomer van 1971 werden de ANDVB-competities overgenomen door de KNVB. Ook het ANDVB-team van Robert Verbruggen werd in november 1971 ontbonden. De taken van de Zeeuw werden bij de KNVB overgenomen door Siem Plooijer en Jan Zwartkruis.

Vijftig jaar later

Vijftig jaar na de introductie van het vrouwenvoetbal in Zeeland (en Nederland) is er heel veel veranderd. Heel veel verenigingen, vooral de grotere, hebben een of meerdere damesteams en vooral de laatste jaren is er een sterke groei van het aantal speelsters dat zich aanmeldt. Dit heeft wellicht te maken met de toegenomen aandacht voor het vrouwenvoetbal als gevolg van de recente successen van het Nederlands vrouwenteam (‘oranje leeuwinnen’) bij het EK.

In Nederland ging in het seizoen 2007/2008 de eerste eredivisie voor vrouwen van start met clubs als AZ, FC Twente en Heerenveen. In 2011 was FC Twente de eerste club in Nederland die speelsters betaalde, later volgden ook andere clubs, bijvoorbeeld Ajax. In 2012 werd overgegaan tot een eredivisie met een aantal Belgische topteams, de zogenoemde BeNeliga. Intussen is men weer overgegaan tot een nationale competitie.

Zeeland heeft zijn leidende positie in het vrouwenvoetbal intussen al lang verloren.

De Vlissingse Wil Siereveld kwam tussen 1977 en 1983 uit voor het Nederlands damesteam.

Bronnen

Andere Tijden Sport, Vrouwen aan de bal, NPO, 26-5-2015
J. van den Berg e.a., Noppen in de klei; voetbal in Zeeland sinds 1890, Middelburg 1987.
Krantenbank Zeeland

Tekst: Wim van Gorsel

Dit verhaal is ook opgenomen in www.encyclopedievanzeeland.nl.