De oudste boom van Zeeland?

Bij de Marlemontse Plaat in het Verdronken Land van Saeftinghe komen regelmatig resten van een prehistorisch bos in een veenlaag tevoorschijn. Op verzoek van Stichting Het Zeeuwse Landschap en de gemeente Hulst zijn in de winter van 2005 met de inzet van Rijkswaterstaat twee stammen van fossiele eiken geborgen. Vanwege de barre, stormachtige weersomstandigheden was het een vrij spectaculaire operatie. Van de veeneiken zijn enkele schijven afgezaagd om ze te dateren met de jaarringenmethode.

Unieke patronen

Via het tellen van jaar- of groeiringen kun je een nauwkeurige ouderdom van een boom verkrijgen. Elk ringenpatroon is uniek voor een bepaalde periode en streek. Door overlap van de periodes ontstaat een jaarringencurve, die tot duizenden jaren teruggaat. De vroegste datering in de Nederlandse curve is in 2002 bijgesteld door dateringen van meerdere veeneiken uit de omgeving van Hoek en Terneuzen en gaat sindsdien terug tot 3643 v. Chr.

Zagen in de waarschijnlijk oudste boom van Zeeland (Erfgoed Zeeland).

Radioactieve-koolstofmethode

Het onderzoek aan de twee exemplaren uit Saeftinghe is uitgevoerd door Stichting RING in Amersfoort. De jaarringen van de eiken bleken niet te passen in de toen bekende reeks voor Zeeland. Om toch een indruk van de ouderdom van de bomen te verkrijgen is van één van deze door Erfgoed Zeeland een monster genomen, om dit met de radioactieve-koolstofmethode (C14) te laten dateren bij de Rijksuniversiteit Groningen. Uit dat onderzoek bleek dat de eik tussen de 5.700 en 5.550 jaar oud was! In het geval van de oudste datering is de boom ouder dan de bekende Zeeuwse curve en daarmee de oudste boom van Zeeland.

Bekijk de eik

De jongste datering past wel in de curve, maar dan zal het jaarringenpatroon van de eik hier iets van afwijken en daardoor niet zijn herkend. Dit kan bijvoorbeeld zijn veroorzaakt door plaatselijke verschillen in bodemgesteldheid. De gedateerde eik, die 3,30 meter lang is met een doorsnede van ruim 50 centimeter, is te bezichtigen in het Bezoekerscentrum Saeftinghe te Emmadorp. De andere geborgen eik staat in de tuin van het Landshuis in Hulst.