Waterwingebied Oost-Zeeuws-Vlaanderen: uniek voor Zeeland

Het waterwingebied tussen Clinge en Heikant is naar Zeeuwse maatstaven zeer bijzonder, omdat het gelegen is in het dekzandgebied. Het ligt wat hoger dan de rest van Zeeuws-Vlaanderen en bestaat uit kalkarm zand. Deze factoren bepalen het gebruik van het landschap en de planten en dieren die er leven.

Het waterwingebied is eigendom van Evides en sinds 2008 in beheer bij Het Zeeuwse Landschap. De officiële opening van het waterwingebied was al op 27 januari 1937 door minister van Sociale Zaken mr. M. Slingenberg. Het was op initiatief van de Zeeuws-Vlaamse gemeenten die de zekerheid van goed drinkwater voor de Zeeuws-Vlaamse bevolking veilig wilden stellen. De enige plaats waar dit mogelijk was, was het dekzandgebied in Oost-Zeeuws-Vlaanderen. Hier kan het water makkelijk diep de bodem in zakken waardoor het op natuurlijke wijze zuivert en vervolgens opgepompt kan worden. Op kleigronden is dit onmogelijk. Niet iedereen was destijds blij met de komst van de waterwinning. Veel kleine landbouwbedrijven waren genoodzaakt te stoppen, omdat kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen niet toegestaan zijn. Tegenwoordig wordt het onttrokken water gebruikt voor industriedoeleinden. In geval van nood kan het ook gebruikt worden als drinkwater. Een goede kwaliteit van het water is dus van belang.

Clinge

Er zijn drie deelgebieden te onderscheiden. Rondom Clinge vindt men vooral bossen. Reguliere landbouw was daar niet meer mogelijk, zodat veel bos is aangeplant. Deze bossen bereiken nu een respectabele leeftijd. Naaldbos wordt er afgewisseld met waterwinkanalen en loofbos. De soortenrijkdom aan paddenstoelen is hier erg groot. Op een klein stukje open gebied met schrale vegetatie koestert de beheerder een populatie veldkrekels. Op zonnige dagen in mei en juni kun je ze horen. Wie geluk heeft, kan tijdens een wandeling een eekhoorn tegenkomen. Vanuit het Clingse bos is het mogelijk naar de in België gelegen natte Stropersbossen te lopen.

Sint Jansteen

Ten zuiden van Sint Jansteen is het gebied landschappelijk erg waardevol. Er zijn lanen met oude bomen. Indien dode bomen geen gevaar opleveren, blijven deze staan. De spechten weten dit te waarderen. Naast de algemene spechtensoorten komen hier ook de zeldzame kleine bonte specht, middelste bonte specht en zwarte specht voor. Voor de laatste twee soorten is dit gebied de enige Zeeuwse broedlocatie.

Er zijn veel kleine weiden die vroeger als rootakker gebruikt werden voor de vlasverwerking. Boeren uit de omgeving brachten na de oogst het vlas naar het gebied om het te laten roten. Door het roten verweerde het buitenste laagje van de vlasstengel en kon deze gebruikt worden in de linnenindustrie.

De kleinschalige akkers werden ingezaaid met rogge. De meeste weiden worden nu begraasd met schapen. Er is zelfs een heideveldje.


Een deel van het kleinschalige cultuurlandschap is weer hersteld. Op de akkertjes worden oude graangewassen geteeld. Zaden daarvan zijn verkregen uit de genenbank en worden hier nu vermeerderd. Het landschap is ingericht naar de situatie rond 1930. De rijk bloeiende akkerkruiden zijn fraai om te zien. Soms zien de akkers paars van de bolderik en geel van de gele ganzenbloem. In de winter blijft een deel van het gewas staan en zitten er vaak honderden vogels. In het vroege voorjaar klinkt de baltsroep van de patrijs.

Van de hier geteelde oude graanrassen wordt bier gebrouwen: het Patrijske.

Heikant

Ten zuiden van Heikant liggen de Wilde Landen. Dit gebied bestaat uit weilanden en boomweiden met populieren. Hier liggen ook enkele plassen met zoet water. Deze houden, in tegenstelling tot de waterpartijen in de rest van het gebied, het gehele jaar water. Het is een eldorado voor amfibieën en libellen.

Recreatief gezien is het een bijzonder gebied, het is een van de drukst bezochte gebieden van Het Zeeuwse Landschap. Je kunt er van alles: hardlopen, wandelen, nordic walking, fietsen, mountainbike, paardrijden, schaatsen en niet te vergeten natuur observeren én fotograferen.

Er zijn diverse routes uitgezet. Voor de natuurfotografen is er een speciale hut beschikbaar, waar je van dichtbij eekhoorns en bosvogels kunt fotograferen.