Romeinse fake

Sinds het presidentschap van Trump ligt het woord ‘fake’ voor in de mond, vooral in de zijne. Nep is dagelijkse kost geworden. Maar nep is van alle tijden, ook van de Romeinse. Zo zijn er Romeinse nepmunten, door muntdeskundigen barbaarse imitaties genoemd. Voor archeologen zijn ze echte informatie. Juist door het vinden van deze munten kon de einddatering van het stenen castellum van Aardenburg verlengd worden tot circa 290 na Chr.

Schijn van echtheid

Er zijn meer vondsten met de schijn van echtheid. Bijvoorbeeld imitaties van marmers in decoraties van wanden. In Romeinse paleizen en luxe villa’s en stadswoningen zijn wanden of delen ervan vaak versierd met platen en strips echt marmer. Maar aanvoer en gebruik van echte marmers was kostbaar. Minder vermogenden wilden in hun interieurs ook wel rijkdom en een hogere status tonen. En daarvoor gebruikte men op de muren geschilderde imitaties van marmersoorten, een vorm van decoratie die allengs de echte marmers grotendeels verving.

Vier soorten

Aan de randen van het rijk was het gebruik van echt marmer zeldzamer. Uit Romeins Aardenburg is maar één marmeren object bekend, een kleine zalfsteen, om make-up op te mengen. Imitatiemarmers daarentegen zijn er in de Romeinse muurschilderingen legio. In de decoratie van één ruimte van een Aardenburgs gebouw zijn vier verschillende luxueuze marmersoorten nagebootst.

Romeinse muurschildering uit Aardenburg, met imitaties van groen porfier en geel-rood giallo antico-marmer (Erfgoed Zeeland).

Verre herkomst

Paarsbruin met witte stippen is porfier en wit met onregelmatige beige lijnen is een imitatie van albast, beide gedolven in Egypte. Groene spatten op een zwarte ondergrond stellen groen porfier of serpentine voor, uit de Griekse Peloponnesos. Geel met rode vlakken en vegen is giallo antico, gedolven in Tunesië. Zo kreeg een ruimte toch de gewenste uitstraling.

Literatuur

R.M. van Dierendonck en L.J.F. Swinkels, ‘Wall-Painting Fragments Found in the Roman Settlement at Aardenburg’. Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 33 (1983) 153-196.
R.M. van Dierendonck, W.K. Vos & G.P.A. Besuijen, ‘Synthese: zonering, karakter en chronologie van Romeins Aardenburg’, in: R.M. van Dierendonck & W.K. Vos (red.), De Romeinse agglomeratie Aardenburg. Onderzoek naar de ontwikkeling, structuur en datering van de Romeinse castella en hun omgeving, opgegraven in de periode 1955-heden (Middelburg 2013), 287-344.