Romeins behang uit Aardenburg

Bestudering van de Romeinse muurschilderingen van Aardenburg leverde interessante resultaten op. Romeinse muurschilderingen zijn meestal gemaakt in een bepaald decoratieschema, de paneeldecoratie. In zo’n decoratie is de muur van onder naar boven verdeeld in drie zones: sokkel, hoofdzone met panelen en fries of bovenzone. In de sokkel zijn heel vaak marmersoorten weergegeven. Dat kunnen imitaties van echte marmers zijn. Maar er zijn ook fantasiemarmers die tot geen enkele bekende marmersoort zijn te herleiden.

Gekleurde aders en verfspatten

De fantasiemarmers zijn er in uitvoeringen, waarin gekleurde aders zorgvuldig zijn weergegeven, maar ook in een eenvoudige vorm, met gekleurde verfspatten op een witte ondergrond. De hoofdzone is verdeeld in hoge rechthoekige panelen. In Romeins Aardenburg hebben die altijd een witte ondergrond begrensd door een zwarte lijn. De meest voorkomende decoratie is die van schematische hangende slingers (guirlandes) van planten en vruchten. De enkele aanwijzingen voor een decoratie van het fries bestaan uit fragmenten van groene spiralen.

Romeinse muurschildering met behangpatroon uit Aardenburg (Erfgoed Zeeland).

Romeinse muurschildering met behangpatroon uit Aardenburg (Erfgoed Zeeland).

Plafonddecoratie als ‘behang’

Eén fragment uit Aardenburg komt niet van een paneeldecoratie. Op dat fragment zijn van links naar rechts een gele stippellijn met pijlvormige bloemmotieven te zien, segmenten van een zwarte en een groene cirkel en een deel van een rond rood vlak. In een hoek van 45° verloopt een groene stippellijn met pijlvormige plantmotieven in tegengestelde richting aan de gele lijn. Op basis van dit ene fragment kan de volledige plafonddecoratie als een soort behang met een repeterend patroon gereconstrueerd worden.

Vaandelheiligdom

De rode bollen, afgebiesd met concentrische groene en zwarte cirkels zijn onderling verbonden door gele en groene en wellicht nog anders gekleurde lijnen van stippen en bloemmotieven. In tegenstelling tot de rest van de Aardenburgse muurschilderingen weten we welke ruimte met dit plafondbehang is versierd: het vaandelheiligdom van het militaire hoofdkwartier.

Literatuur

R.M. van Dierendonck en L.J.F. Swinkels, Wall-Painting Fragments Found in the Roman Settlement at Aardenburg, Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 33 (1983), 153-196.
R.M. van Dierendonck, W.K. Vos & G.P.A. Besuijen, Synthese: zonering, karakter en chronologie van Romeins Aardenburg, in: R.M. van Dierendonck & W.K. Vos (red.), De Romeinse agglomeratie Aardenburg; onderzoek naar de ontwikkeling, structuur en datering van de Romeinse castella en hun omgeving, opgegraven in de periode 1955-heden, Middelburg 2013, 287-344.