De geschiedenis van de Grote Markt in Vlissingen

Toen Vlissingen in 1315 stadsrechten kreeg was een van de privileges die werden gegeven, het recht om een markt te houden. Ook de dag waarop dat moest gebeuren was vastgelegd: op dinsdag. De markt was gesitueerd aan de westkant van de stad. Naast het gasthuis, tussen de nieuwe haven (het huidige Bellamypark) en de oude haven, die kort daarna zou worden gedempt.

Vuurwerk op de Grote Markt in 1751. “Vuurwerk op de Groote Markt te Vlissingen opgerecht, en ter eere van de ZDH [de inhuldiging van Prins Willem IV], afgestoken op op den 5den juny MDCCLI 1751.” Kopergravure (Zeeuws Archief, Historisch-Topografische Atlas Vlissingen, nr. 840).

Vuurwerk op de Grote Markt in 1751. “Vuurwerk op de Groote Markt te Vlissingen opgerecht, en ter eere van de ZDH [de inhuldiging van Prins Willem IV], afgestoken op op den 5den juny MDCCLI 1751.” Kopergravure (Zeeuws Archief, Historisch-Topografische Atlas Vlissingen, nr. 840). 

Mariaverering

De markt stond bekend als de Stoppelmert. Later zou er een Mariabeeld worden neergezet waarna Vlissingen een bedevaartsoord werd, vooral gebruikt om misdadigers uit verre steden door middel van een lange en moeilijke reis boete te laten doen. Zo deed op 2 april 1391 de toenmalige Heer van Vlissingen, Hendrik van Borsele, uitspraak in een ruzie tussen twee families. Deze werden verplicht om zich te verzoenen. Bovendien moesten ze een bedevaart ondernemen. De ene familie zou naar het graf van de Drie Koningen in Keulen gaan en de andere naar Vlissingen, naar Onze Lieve Vrouwe op de Stoppelmert. De verering van Maria kende in Vlissingen een lange traditie. De eerste kerk in de stad, gebouwd tussen 1304 en 1328 en sinds de zeventiende eeuw de Sint-Jacobskerk geheten, werd ook al opgedragen aan Onze Lieve Vrouw.

Op de plek van de Grote Markt is veel gebeurd de afgelopen 700 jaar. De school die er nu staat werd in 1944 gebouwd op de fundamenten van de in de Tweede Wereldoorlog gebombardeerde school uit 1883. Deze was op haar beurt weer gebouwd op de puinhopen van het in 1809 door de Engelsen verwoeste stadhuis van Vlissingen. Daarvóór stond er het karmelietenklooster dat kort na 1572 was afgebroken door de nieuwe protestantse stadsregering. De karmelieten hadden in 1408 van het gemeentebestuur toestemming gekregen om het oude gasthuis te gaan gebruiken voor hun werkzaamheden: het afnemen van de biecht, het verkopen van aflaten en het organiseren van gebedsdiensten. Voorwaarde was dat de zes ziekenhuisbedden gebruikt konden worden voor de zieken van de stad en dat de markt op dinsdag onbelemmerd doorgang kon vinden.

De Grote Markt nu (collectie auteur).

De Grote Markt nu (collectie auteur).

De Grote Markt zou tot 1809 het centrale ontmoetingspunt van Vlissingen blijven, net als in de meeste andere steden. Tegenwoordig is het onderdeel van een woongebied en staat er nog steeds een school. En dat is mooi, hoewel verdwaalde toeristen waarschijnlijk wel raar staan te kijken wanneer ze plotseling voor het straatnaambordje ‘Grote Markt’ staan.

Literatuur

Peter van Druenen, Vissers, Kapers, Arbeiders; Vlissingen 700 jaar stadsrechten, Vlissingen 2015.