Zeeuwse vliegvelden

In Zeeland vond je ooit over de eilanden verspreid meerdere actieve vliegvelden. Er is zelfs enige tijd een KLM-lijndienst actief geweest die twee Zeeuwse stopplaatsen had. Nog steeds wordt er veel gevlogen in het Zeeuwse luchtruim, al zijn de meeste vluchten nu recreatief van aard.

De eerste vliegtuigen in Zeeland

Al snel nadat de eerste vluchten ooit hadden plaatsgevonden, werden er ook in Zeeland vliegdemonstraties gegeven. Maar de eerste vliegtuigen die Zeeland regelmatig aandeden, hadden vooral met de Eerste Wereldoorlog te maken. Nederland was neutraal, maar de provincie lag niet ver van het front. Het luchtruim werd regelmatig geschonden door Duitse en vooral Engelse vliegtuigen. Er vonden vergisbombardementen plaats en, omdat de techniek nog in de kinderschoenen stond, ook veel noodlandingen op het brede strand van Cadzand. Die toestellen werden vervolgens toegevoegd aan de Nederlandse militaire vloot.

Vrolijke gezichten vanuit een KLM-toestel in Oost-Souburg tijdens de opening van de lijn Vlissingen-Haamstede, 1932 (ZB, Beeldbank Zeeland).

Eerste vliegveld

Het eerste Zeeuwse vliegveld werd bij Vlissingen gerealiseerd, ongeveer waar nu de wijk Westerzicht ligt. Het werd aangelegd vanwege de Eerste Wereldoorlog. Toen de oorlog was afgelopen, maakte burgemeester Van Woelderen zich hard voor het behoud van het vliegveld. Zijn lobby-acties hadden succes. In 1926 werd Vliegveld Vlissingen officieel geopend voor zowel de burgerluchtvaart als militair gebruik. Niet veel later kwam er ook een KLM-lijndienst tot stand voor Rotterdam – Haamstede – Vlissingen. Uiteindelijk werd die zelfs nog doorgetrokken naar Knokke. Zo kon je vanuit Vlissingen in negen minuten tijd naar de mondaine badplaats vliegen om een avondje te gokken in het casino. Het vliegveld is tot het begin van de Tweede Wereldoorlog in gebruik geweest. Toen ging het verloren tijdens bombardementen. Enige tijd werd nog gedacht dat het vliegveld na de oorlog weer in gebruik zou worden genomen. Er is zelfs nog een weerstation naar de locatie van het vliegveld verplaatst, maar al snel werd duidelijk dat het er niet in zat.

Haamstede

Vliegveld Haamstede was een particulier initiatief. Het vliegveld ging in 1933 open. De ambities waren tegelijk klein en ongekend groot. Zo werd er hier gewerkt aan een verbinding tussen Schouwen en Rotterdam die uiteindelijk ook tot stand kwam. Maar er werden ook plannen gemaakt voor een lijn Schouwen – Nederlands-Indië. Daar is het nooit van gekomen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het vliegveld veelvuldig gebruikt door de Duitse bezettingsmacht. Tegen het eind van de oorlog maakten ze het vliegveld onklaar door er sloten in te graven. Tegenwoordig is hier een zweefvliegtuigclub actief en is Haamstede in zekere zin nog steeds een vliegveld, zij het een hobbyvliegveld.

Vliegveld Haamstede (foto Jeroen Vink, Wikimedia Commons).

Breskens

Ook bij Breskens kwam er een vliegveld – op initiatief van een bedrijf: Van Melle. Snoepfabrikanten Izaak van Melle en zijn zoon Gideon hadden in 1935 een bedrijfsvliegtuig in gebruik genomen. Daarmee was Van Melle het eerste Nederlandse bedrijf met een bedrijfsvliegtuig. Ze lieten nog hetzelfde jaar een vliegveld in een weiland aanleggen. Het had een opvallende ronde vorm. Dat hielp waarschijnlijk bij de vindbaarheid en het zorgde er ook voor dat het uit alle richtingen aan te vliegen was. Het vliegtuig werd gebruikt voor spoedbestellingen in Nederland, België, Engeland en Frankrijk en voor reclamevluchten. Lang heeft het vliegveld niet dienstgedaan. Izaak van Melle maakte twee jaar na de aanleg een noodlanding mee en daarna werd het vliegtuig verkocht en raakte het vliegveld buiten gebruik.

Watersnoodramp

Tijdens de Watersnoodramp werd vliegveld Haamstede weer even in gebruik genomen. Schouwen stond grotendeels onder water en zo kon men het toch goed bereiken. De ramp bracht de luchtvaart in Nederland sowieso in een stroomversnelling. Voor het eerst werden er bijvoorbeeld massaal helikopters ingezet. Die waren ideaal voor het evacueren van mensen uit grotendeels ondergelopen gebieden.

Helikopter boven Schouwen-Duiveland na de watersnoodramp in 1953 (ZB, Beeldbank Zeeland, foto Aviodrome Luchtfotografie).

Vliegveld Midden Zeeland

Zonder Vlissingen en Haamstede moest Zeeland het enige tijd zonder actief vliegveld doen. In de jaren zestig gingen er stemmen op voor een nieuw vliegveld: Vliegveld Midden Zeeland en al gauw werd er een schorrengebied niet al te ver van Arnemuiden aangekocht. In 1970 werd het geopend. Doordeweeks waren er in eerste instantie meerdere lijnvluchten per dag naar Schiphol en Lille. In het weekend werden er rondvluchten georganiseerd. Tegenwoordig is het vooral een vliegveld waar je terecht kunt voor rondvluchten of duosprongen met parachute. Ook zijn hier veel zweefvliegers actief. In augustus vinden hier jaarlijks de Zeeuwse Luchtvaartdagen plaats en kun je allerlei klassieke vliegtuigen in actie zien en demonstraties bijwonen. Wil je meer luchtvaartspektakel zien, bezoek dan ook zeker het tweejaarlijkse Rescue Vlissingen. Tijdens dit evenement in de zomermaanden komen er veel (reddings)helikopters in actie en er zijn meerdere keren luchtshows met F16’s geweest.