Wolfert VI van Borsele

door Peter Blom

Wolfert VI van Borsele (1433 – 29 april 1486, Sint-Omaars) was stadhouder van Holland, Friesland en Zeeland en admiraal van de Nederlanden buiten Vlaanderen.

Wolfert VI van Borsele (1433-1486) en zijn echtgenote Charlotte van Bourbon-Montpensier (Stichting Behoud Veerse Stadhuisbeelden). De beelden zijn in 1517-1518 vervaardigd door Michiel Ywijnsz en behoren tot de zeven beelden van Veere. Vier eeuwen lang sierden zij de gevel van het stadhuis in Veere. Voor verder verval behoed, zijn de beelden nu te bezichtigen in Museum Veere (De Schotse Huizen).

Wolfert VI van Borsele (1433-1486) en zijn echtgenote Charlotte van Bourbon-Montpensier (Stichting Behoud Veerse Stadhuisbeelden). De beelden zijn in 1517-1518 vervaardigd door Michiel Ywijnsz en behoren tot de zeven beelden van Veere. Vier eeuwen lang sierden zij de gevel van het stadhuis in Veere. Voor verder verval behoed, zijn de beelden nu te bezichtigen in Museum Veere (De Schotse Huizen).

Huwelijken en kinderen

Door de goede relaties van zijn vader Hendrik kon Wolfert in 1444 in het huwelijk treden met de Schotse prinses Maria Stuart (†1465), dochter van de Schotse koning Jacobus I (James). Door zijn huwelijk met Maria Stuart werd hij tevens graaf van Bouchane (earl of Buchan, comte de Grandpré). Uit het huwelijk zijn twee zonen bekend die jong zijn gestorven. Op 20 maart 1465 stierf Maria en werd begraven in de Grote Kerk te Veere. Op 17 juni 1468 trouwde Wolfert met Charlotte van Bourbon-Montpensier (1445–Zandenburg, 18 maart 1478). Uit het huwelijk zijn een zoon, Louis, en vier dochters bekend waaronder Margareta van Borsele en Anna van Borsele (ca. 1471 – 8 december 1518). Louis (1470-1478) legde in 1474 de eerste steen voor het stadhuis van Veere. Met zijn dood stierf het geslacht Van Borsele van Veere in mannelijke lijn uit.

Levensloop

In 1464 kreeg Wolfert de onderscheiding Maarschalk van Frankrijk van Lodewijk XI. Hij volgde op 16 oktober 1473 zijn vader op als tiende heer van Brederode, Vianen en Ameiden. Enkele van zijn bastaardbroeders kwamen tegen hem in opstand. Het kwam tot een gewapende strijd, maar op 19 augustus 1477 schonk hij hen vergiffenis. Ook met zijn neven Van Broeckhuysen had Wolfert veel te stellen. Hij werd burggraaf van Utrecht.

Wolfert VI van Borsele (Wikipedia - Statuts, Ordonnances et Armorial de l'Ordre de la Toison d'Or, 1473).

Wolfert VI van Borsele (Wikipedia – Statuts, Ordonnances et Armorial de l’Ordre de la Toison d’Or, 1473).

In 1466 volgde hij Jan van Luxemburg op als general admiral de la mer d’Artois, Boulonnais, Hollande, Zélande et Frise, admiraal van de Nederlanden buiten Vlaanderen. In 1477 kwam Karel de Stoute om tijdens de Slag bij Nancy. Zijn dochter Maria van Bourgondië stond onder druk, omdat Lodewijk XI van Frankrijk van de situatie gebruik maakte door het hertogdom Bourgondië in te lijven en Gelre en het prinsbisdom Luik zich onafhankelijk hadden verklaard. De overige gewesten waren slechts bereid haar te steunen als zij rechten terugkregen die zij onder haar vader kwijt waren geraakt. Dit werd geregeld in het Groot Privilege. Omdat een bepaling hieruit was dat slechts autochtonen functies in het bestuur mochten vervullen, moest zijn zwager, de Vlaming Lodewijk van Gruuthuse aftreden als stadhouder van Holland en Zeeland. Wolfert leek een geschikte kandidaat, omdat hij zich buiten de Hoekse en Kabeljauwse twisten had gehouden en volgde hem op. In 1478 werd hij ridder van de Orde van het Gulden Vlies.

In 1479 braken er echter opnieuw onlusten uit en raakte Wolfert toch betrokken. Hij koos daarbij zelfs partij voor de Hoeken. Zijn goede relaties met de Franse koning braken hem op toen er geruchten de ronde deden dat hij met de Fransen samenspande. Maximilliaan van Habsburg kwam in eigen persoon naar het noorden om Wolfert te vervangen door de Henegouwer Joost van Lalaing.

Desondanks behield hij diverse andere functies, maar hij sloot zich uiteindelijk aan bij de Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan. Deze hoorde over de grote macht van Wolfert op Walcheren en besloot Jan van Kruiningen naar Veere te sturen. Deze bezette de stad en verving alle door Wolfert benoemde burgemeesters, schepenen en andere functionarissen. Maximiliaan kwam daarna zelf naar Veere om zich te laten huldigen als nieuwe heer van Veere. Op 29 april 1486 overleed Wolfert van Borsele in Sint-Omaars.

Bekijk het beeld van Wolfert VI van Borsele in Museum Veere (De Schotse Huizen).