Willem van Oranje en Zeeland

Vader des Vaderlands Willem van Oranje had een nauwe band met Zeeland. Hij verbleef er regelmatig. Veel van de locaties die hij aandeed met zijn gezin of tijdens de opstand tegen Spanje kun je ook nu nog bezoeken.

Opstand tegen Spanje

In de jaren vijftig van de zestiende eeuw was een steeds groter deel van de bevolking van de Lage Landen niet tevreden met het Spaanse religieuze beleid. Ook de door Filips II als stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht aangestelde Willem van Oranje kreeg het steeds moeilijker met het Spaanse gezag. Uiteindelijk leidde hij de opstand tegen Spanje. Daarbij deed hij vaak Zeeland aan. Bij zo’n bezoek kwamen heel veel ingewikkelde protocollaire voorbereidingen kijken.

Portret van Willem van Oranje door Adriaen Thomasz Key, 1579 (Rijksmuseum Amsterdam).

Portret van Willem van Oranje door Adriaen Thomasz Key, 1579 (Rijksmuseum Amsterdam).

Markiezaat van Veere

Willem van Oranje ontving veel steun vanuit Veere en hij ging ook over tot de aankoop van het Markiezaat Veere. Ook het huidige koningshuis heeft de titel van Markies van Veere nog. Een van de oudste pronkobjecten van Veere is de beker van Maximiliaan. Wanneer de Oranjes Veere aandoen, drinken ze uit deze sierbeker. Je kunt de beker bekijken in Museum Veere op hun locatie in het oude stadhuis van de kleine vestingstad.

Strijd

Het grote militaire offensief van Willem van Oranje ging in 1572 van start. Een paar steden uit Holland en Zeeland sloten zich vrijwillig aan bij de geuzen. Er brak een langdurige strijd aan en vredesonderhandelingen liepen op niks uit door religieuze intolerantie. Holland en Zeeland wilden geen godsdienstvrijheid voor katholieken (en andersom wilden de katholieken dat ook niet voor calvinisten in hun regio). Uiteindelijk liep de strijd zo hoog op dat de kloof tussen de Spaans- en Oranjegezinden onoverbrugbaar werd. Filips II deed Willem van Oranje in 1580 in de ban wegens hoogverraad. In 1581 tekenden de noordelijke provincies het Plakkaat van Verlatinghe. Daarmee verklaarden ze zich onafhankelijk van Spanje en zo werd de basis gelegd voor de Nederlandse staat.

Veere

Na de dood van zijn eerste vrouw wilde Willem van Oranje opnieuw trouwen. Hij had heel wat schulden en zo kwam hij uit bij Charlotte de Bourbon die tot de hoge Franse adel behoorde. Charlotte zelf had enige reputatieschade opgelopen. Zij kreeg door het huwelijk de kans op een eervol bestaan. Het huwelijksfeest van Willem van Oranje en Charlotte de Bourbon vond op 21 juni 1575 plaats in de Campveerse Toren in Veere. Dit is een van de oudste herbergen van het land – gevestigd in een toren die ooit onderdeel uitmaakte van de vestingwerken van de stad. Je kunt hier nog steeds overnachten en uit eten gaan.

Middelburg

Nadat ze getrouwd waren, hebben Willem van Oranje en Charlotte de Bourbon een tijd lang in Middelburg gewoond aan de Lange Delft – tegenwoordig de drukste winkelstraat van de stad. Tussen 1575 en 1583 schreef hij vanuit Middelburg meer dan 360 brieven aan personen in heel Europa.

Louise de Coligny verbleef in de vleugel waarin nu het Zeeuws Museum is gevestigd (Erfgoed Zeeland).

Louise de Coligny verbleef in de vleugel waarin nu het Zeeuws Museum is gevestigd (Erfgoed Zeeland).

Louise de Coligny

In 1582 overleed Charlotte de Bourbon en ging Willem van Oranje weer op zoek naar een nieuwe vrouw. Het werd Louise de Coligny, dochter van een van de leiders van de Franse hugenoten. Ze ontmoetten elkaar waarschijnlijk pas op de huwelijksdag. Ook dit trouwfeest vond trouwens in Veere plaats. Ruim een jaar later werd Willem van Oranje vermoord. Louise de Coligny werd voogd van de dochters van Willem van Oranje uit zijn eerdere huwelijk. Ze verhuisde met hen naar Middelburg. Daar nam ze intrek in de Abdij, in de vleugel waar nu het Zeeuws Museum gevestigd is. Bij een bezoek aan dit museum loop je niet alleen door vertrekken waar de Oranjes lange tijd verbleven, er zijn ook meerdere stukken in de collectie die herinneren aan Willem van Oranje, de strijd tegen de Spanjaarden en het geslacht Van Oranje. De beroemdste daarvan zijn ongetwijfeld de gigantisch grote wandtapijten die de strijd van de Zeeuwen tegen de Spanjaarden laten zien.