Vakantiehuizen in Renesse

Zon, zee en duin inspireerden vakantiegangers al aan het begin van de twintigste eeuw om naar Zeeland te komen. De twaalf recreatiewoningen die begin jaren dertig in Renesse werden gebouwd, kregen namen die daarnaar verwijzen. De plaatselijke timmerman maakte het ontwerp. De huisjes doorstonden de Tweede Wereldoorlog en werden vanwege hun bijzondere karakter op de lijst van jonge monumenten geplaatst.

De zomerhuisjes bij Renesse voldoen nog altijd uitstekend aan hun doel.

Zee en duin

Zeeland is een gewest waar zee en duin hun aantrekkingskracht uitoefenen. Van massatoerisme was rond 1900 nog geen sprake, alleen vermogende burgers konden zich een zomers verblijf aan de Zeeuwse kust veroorloven. Dat zou weldra veranderen. Het weekblad Ons Zeeland wijdt in 1929 mooie woorden aan het toerisme: ‘In Zeeland heeft het reisseizoen al een aanvang genomen. Verschillende bezoekers van andere streken van Nederland en ook buitenlanders, kwamen dit jaar reeds een kijkje nemen. (…) We behoeven waarlijk niet meer te klagen, dat Zeeland door de rest van de wereld nog te weinig wordt opgemerkt.’

De eerste recreatiewoningen

Begin jaren dertig van de twintigste eeuw werd een complex van twaalf recreatiewoningen gebouwd aan de Duinweg en Bremweg bij Renesse. Het initiatief kwam van de plaatselijke firma Beye en Co., die ook verhuurder werd. Het ontwerp ontstond op de tekentafel van timmerman Joh. Oudkerk. Hij verhuisde in 1932 van Kloetinge naar Renesse, omdat daar veel vraag was naar zijn werk.

Enkele van de zomerwoningen in het duingebied van Renesse. Prentbriefkaart omstreeks 1950 (Zeeuws Archief, KZGW, Zelandia Illustrata).

Verlokkingen

In de westhoek van Schouwen-Duiveland kwam al ruim vóór de Tweede Wereldoorlog het moderne toerisme op. Hoewel de vakanties van de gewone burgerman niet in weken maar in dagen werden geteld, konden velen de verlokkingen van kilometers duin en strand niet weerstaan. Voor wie meer wilde dan een houten keet of – nog erger – een dun zeildoek werden in de kuststrook aangename zomerhuizen gebouwd. In het Weekendlaantje kwamen de eerste zomerhuisjes van mensen uit Zierikzee. Ook voormalige lichtwachter- en rijkswoningen werden omgebouwd tot zomerwoning.

Bijzonder

Veel vakantiewoningen en hotels in de Schouwse kuststrook werden tijdens de Tweede Wereldoorlog op last van de Duitse bezetter afgebroken. Het fraaie complexje zomerwoningen aan de Duinweg en Bremweg bij Renesse bleef wonderwel gespaard. En dat is zo bijzonder dat de recreatiewoningen op de lijst van jonge monumenten zijn opgenomen. Dit gebeurde in het kader van het Monumenten Inventarisatie Project, een landelijk project dat per gemeente de waardevolle gebouwen en andere objecten in beeld gebracht. Dit project werd tussen 1986 en 1995 uitgevoerd.

Zomerwoning Zonnehoek van de familie A. Timmerman Czn uit Zierikzee. Deze woning werd in 1934 gebouwd. (ZB, Beeldbank Zeeland)

Eenvoudig

Het rapport van het Monumenten Inventarisatie Project spreekt over de recreatiewoningen in Renesse als ‘eenvoudige, één bouwlaag hoge woningen (…) met wit geschilderde of gepleisterde muren, overhangende daken gedekt met rode pannen, roedeverdeling in de vensters en houten luiken.’ Wie er nu gaat kijken, zal zien dat de naamgevers zich destijds door zon, zee en duin lieten inspireren: De Zeester, de Schelp, Huize ter Duin, Zonnehoek, De Krekel en de Meidoorn.

Literatuur

Jan van Damme en Peter Sijnke, Ontspannend Zeeland, deel 6 in reeks Zeeland – ons erfgoed van toen & nu, Zwolle 2005.
Berit I. Sens, Architectuur en stedebouw in Zeeland 1850-1945, Zwolle 1993.