Het rapportenboekje van Nelly Dambruin

Vaak liggen ze onderin een doos of in een laadje. Ons eerste rapportenboekje van de lagere school, nu basisschool genoemd. Het wekt herinneringen op aan ons leven in schoolland. Een periode die een onuitwisbare indruk achterliet in onze levens. Dit keer richten we het vizier op een dergelijk rapportenboekje.

Pieternella Dambruin was leerlinge van de openbare lagere school in Haamstede. Pieternella Klazina Dambruin, die Nelly werd genoemd, woonde met haar ouders, zus en broer vanaf 1929 in Haamstede. Ze was in 1921 geboren in Beilen (Drenthe) maar met haar ouders en zus weer teruggekeerd naar het land van herkomst, Schouwen. Een in Haamstede geboren zoontje was de jongste telg. Nelly groeide op in het gezin van de slager Willem Beije en Cornelia Ornée, een zus van haar moeder. Zij hadden geen kinderen en namen Nelly op als pleegkind. Kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog maakte ze kennis met Maarten Visser, die in opleiding was voor piloot op het vliegveld Haamstede, een wens die niet verwezenlijkt werd. Met hem trad Nelly in het huwelijk, dat kinderloos bleef. Een nichtje, mevrouw T.J. de Graaf-Kwant, heeft de familiepapieren en foto’s van de families Beije en Ornée geschonken aan het Gemeentearchief.

‘Keurig rapport!’

Tot deze schenking behoort het rapportenboekje. Nelly was een ijverige leerlinge die mooie cijfers haalde. Op haar eerste rapport werd genoteerd: ‘Het zal wel gaan, alleen is het noodig, de tafels goed te leeren’. Ze deed haar best en bij de overgang naar klas 5 werd aangetekend: ‘Keurig rapport! Vooral rekenen en taal!’. Nelly haalde er achten en negenen voor. Ze bleef goed haar best doen en op de laatste bladzijden zijn alle cijfers: 7, 7 1/2 en 8.

Het rapportenboekje van Nelly Dambruin (Zeeuws Archief, collectie Gemeentearchief Schouwen-Duiveland).

Meester De Keyzer

Het hoofd van de school was Hendrik Adrianus de Keyzer, in 1927 opvolger van C.J. Reisinger, die de Haamsteedse school decennialang had gediend. De 28-jarige De Keyzer was afkomstig uit Giessendam. In de gemeenteraad van Haamstede kreeg hij vijf van de zeven stemmen. De twee resterende stemmen gingen naar de onderwijzer M.J. van ’t Hof, die tijdelijk hoofd was. De Keyzer werd snel opgenomen in de samenleving van Haamstede. Hij werd benoemd tot tweede ambtenaar van de burgerlijke stand en lid van de Commissie tot wering van schoolverzuim, die belast was met het aanspreken van ouders die hun kinderen niet naar school stuurden.

De Keyzer had inzicht hoe je ouders betrekt bij de school. Op vrijdagavond 16 september 1927 was zijn eerste optreden tijdens de toen gehouden ouderavond. Het schoolhoofd hield een causerie over het schoolleven en liet uitkomen dat zijn openbare school ook opleidde tot christelijke en maatschappelijke deugden. Mejuffrouw Van der Stolpe en meester Hubregtse luisterden de avond op met piano- en vioolmuziek.

In 1928 trad De Keyzer in het huwelijk met Maria Veenenbos uit Sliedrecht, vermoedelijk een jeugdvriendinnetje. Ook zij voelde zich snel thuis in Haamstede en werd het jaar daarop secretaresse van de toen opgerichte afdeling van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen. In 1929 werd De Keyzer benoemd tot hoofd van een van de gemeentescholen in Dordrecht. Het was een volgende stap in een veelbelovende carrière die echter ruw onderbroken werd door het overlijden van De Keyzers echtgenote in 1930 op 28-jarige leeftijd.

Trots

Nelly heeft haar rapportenboekje gekoesterd. Tot tweemaal toe werd daarin aangetekend: ‘Best rapport!’. Haar trots was terecht. Alle bladzijden zijn voor gezien getekend door haar vader, Klaas Jacob Dambruin.

Dit verhaal verscheen eerder als column in Wereldregio, 26 mei 2018.