Een vogel voor Venus?

door Robert van Dierendonck

Vanuit de oostpoort van de verschillende Romeinse forten van Aardenburg liep een weg naar het zuidoosten. Aan de noordkant ervan was een badgebouw aangelegd voor de hygiƫne van de soldaten. Tussen het fort en het badgebouw hebben waarschijnlijk huizen gestaan, maar oostelijk van het badgebouw lag een gebied dat gezien kan worden als een zone waar ambachtelijke en industriƫle activiteiten werden uitgevoerd.

Mosselen

Het bovenstaande blijkt uit 26 stookplaatsen of ovens die in die zone vooral ten zuiden van de weg zijn ontdekt. De vele kuilen en dumps met mosselschelpen wijzen erop dat de verwerking van mosselen de belangrijkste activiteit moet zijn geweest. Waarschijnlijk begon in deze zone ook de eerste Romeinse bewoning rond 150 na Chr.

Twee halve mallen voor een terracotta vogelfiguur uit de ambachtelijke zone van Romeins Aardenburg.

Twee halve mallen voor een terracotta vogelfiguur uit de ambachtelijke zone van Romeins Aardenburg.

Vogelmallen

Enkele vondsten duiden ook op een productie van aardewerk. Twee bij elkaar gevonden mallen voor het maken van een vogelfiguur wijzen op het vervaardigen van vogels van gebakken klei of terracotta. De mallen zijn zelf gemaakt van roodbakkend aardewerk. In elke mal is een halve vogelfiguur uitgespaard en zijn de details er vervolgens ingegraveerd, met uitzondering van het staartgedeelte. De slanke vogel heeft geen pootjes en zal om te kunnen staan van een apart voetstuk moeten zijn voorzien. De schematisch weergegeven vogel is niet op soort te herkennen, maar vermoedelijk gaat het om een duif. De vogelfiguur heeft een lengte van tien centimeter.

Geofferd in tempels

Tot nu toe zijn er geen producten uit de Aardenburgse mallen ter plaatse of elders ontdekt. Er is dus niets wat direct kan wijzen op de functie van zulke vogels. In algemene zin is wel bekend dat terracotta gevogelte als hanen en duiven in tempels werd geofferd in plaats van de levende have zelf. In het geval dat een duif is bedoeld, kan dat een directe relatie hebben met Venus, omdat de duif een aan die godin gewijde vogel was. Maar de vogel kan ook als maaltijd aan de dode in zijn graf zijn meegegeven, of kinderspeelgoed zijn geweest.