‘Die tyt is cort’ in Souburg

De heer Van Peenen uit Goes droeg in maart 2017 een interessante collectie vondsten over aan het Zeeuws Archeologisch Depot. Hieronder bevinden zich ook objecten uit de stort van de opgraving of de graafwerkzaamheden ter plaatse van het in 1833 gesloopte kasteel van Souburg. Dit kasteel wordt naar een van zijn bewoners, Philips van Marnix van Sint Aldegonde, ook wel Aldegonde genoemd. De vondsten zijn een aanvulling op de vondsten van de opgraving door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek in 1971.

Tegel met spreuk

Een intrigerend voorwerp uit de verzameling is een fragment van een vloertegel met een deel van een spreuk. De tegel heeft een witte sliblaag, waarop met mangaanglazuur een tekst en versiering zijn aangebracht. De tegel is daarna met doorzichtig loodglazuur bedekt. De tekst staat in gotische letters in een cirkelsegment rondom een kwart van een bloemmotief, een rozet. Uit de positie van de tekst en de bloem blijkt dat het gaat om een vierpas-tegel, waarbij de volledige spreuk in cirkelvorm en het bloemmotief zichtbaar zijn op vier passende tegels.

Vloertegelfragment met spreuk, kasteel van West-Souburg.

Jongere imitatie

Het leesbare deel van de spreuk luidt: ‘[..]i tyt is cort.’ Dit kan op basis van andere tegels aangevuld worden tot: ‘die tyt is cort – die doot is snel – wacht u van sonden – so doe die wel’. De oudste tegels met dit motief met een stempel ingedrukt dateren uit het eind van de vijftiende eeuw, met een bloeitijd in de zestiende. Maar de Souburgse tegel moet gezien de tekst en de maakwijze een jongere imitatie zijn. Zij komt vermoedelijk van een latere verbouwing in de achttiende of begin negentiende eeuw. De tegel moet zijn aansporende tekst wel enige tijd in een vloer van het kasteel hebben getoond. Want deze vloer is goed belopen geweest, gezien de flinke slijtage van de bovenste glazuurlaag.