Johannis de Rijke en de Whangpoo rivier in China
Johannis de Rijke (1842-1913) uit Colijnsplaat was waterbouwkundig ingenieur. Hij realiseerde tal van belangrijke werken in Japan, hetgeen hem daar beroemd maakte. Zijn laatste project was het Whangpoo project bij Shanghai in China.
Zandbanken
In 1875 schreven George Escher en Johannis de Rijke een eerste rapport over opruiming van de zandbanken in de Whangpoo rivier (nu Huangpu rivier), een van de stromen in de delta van de Yangtze rivier in China. De Whangpoo stroomde noordoostelijk langs Shanghai en de monding ervan vormde een voorname toegang tot de haven van Shanghai.
Gezicht op de Whangpoo rivier in Shanghai, omstreeks 1910 (foto uit Tales of Old Shanghai).
De Rijke ging in 1897 op uitnodiging opnieuw naar Shanghai en deed nieuwe voorstellen. De Chinese regering sprak in 1905 de voorkeur uit voor het plan van De Rijke en hij aanvaardde de opdracht om zich met het werk te belasten.
Samen met zijn zestienjarige zoon arriveerde De Rijke in februari 1906 als hoofdingenieur in Shanghai. De haven was tegen die tijd verzand. Grote zeeschepen konden niet meer binnenkomen. Dit kwam vooral omdat de vaargeul bij de Woosung Bar – een zandbank in de monding van de Whangpoo – te ondiep was geworden.
Stroomgeul
De Rijke had twee ingrijpende plannen gemaakt voor de benedenloop van de rivier. Zowel de ebgeul als de vloedgeul werden afgesloten en de Whangpoo kreeg een nieuwe stroomgeul. In verband met de hoge golfslag in de haven van Shanghai plaatste De Rijke extra veel palen bij de aanlegsteigers.
Effect
De plannen van De Rijke hadden effect. Het Engelse oorlogschip Astraea, met een diepgang van 23 voet, kon in mei 1909 op volle snelheid door de nieuwe vaargeul varen. De Rijke slaagde er uiteindelijk in om de Woosung Bar helemaal op te ruimen.
De Huangpu in recente tijden (foto David Wong).
Hoewel nog niet al het werk was afgerond, nam De Rijke in 1910 ontslag. In november van dat jaar vertrok hij voorgoed naar Nederland.
Literatuur
Koen Sizoo en Li Xian-Sheng, Johannis and Hendrik de Rijke; two Dutch engineers in the Yangtze Delta. 1875-1919 = Changjiang sanjiaozhou di liang wei Helan gongchengshi Yuehansi Telaike yu Henglike Telaike, Beijing 2005.