De zeeslagen van Michiel de Ruyter
Michiel de Ruyter is in de herinnering blijven voortleven door zijn rol in belangrijke zeeslagen in de zeventiende eeuw. In gevechten tegen Spanjaarden, Fransen, Engelsen en kapers muntte hij uit door een uitstekend tactisch inzicht.
Het verbranden van de Engelse vloot voor Chatham, 20 juni 1667. Dit was een van De Ruyters grootste overwinningen. Olieverfschilderij Peter van de Velde, 1667-1700 (Rijksmuseum Amsterdam).
Hieronder vind je een overzicht van de voornaamste (zee)slagen en militaire acties waarbij Michiel de Ruyter betrokken was. De Engels-Nederlandse Oorlogen of Engelse Zeeoorlogen staan in Nederland ook wel bekend als de Engelse Oorlogen.
Eerste Engels-Nederlandse Oorlog (1652-1654)
1652 – Slag bij Plymouth. De Ruyter versloeg admiraal Ayscue en vestigde met deze overwinning zijn naam als zeeheld.
1652 – Slag bij de Hoofden (Slag bij Kentish Knock). Deze slag eindigde in een nederlaag.
1652 – Slag bij Dungeness. De Ruyter boekte hier een overwinning.
1653 – Driedaagse Zeeslag, 28 februari tot 2 maart (Battle of Portland). Deze slag bleef onbeslist.
1653 – Slag bij Nieuwpoort (Slag van de Gabbardbank). De Ruyter leed hier een nederlaag.
1653 – Slag bij Ter Heijde (Battle of Scheveningen). Eindigde in een tactische nederlaag.
Tussen 1655 en 1665
1656 – Gevecht tegen de Zweden bij Danzig.
1657-1658 – Verschillende acties bij Portugal tegen de Portugezen, die in Brazilië land wonnen op de Hollanders.
1659-1660 – Acties in de Oostzee tegen de Zweden, ter ondersteuning van de strijd van Denemarken tegen Zweden. Verovering van Nyborg (eiland Funen) op de Zweden.
Inname van de stad Nyborg door Michiel de Ruyter, 1659. Deze ets van Bastiaen Stopendael werd gebruikt in een biografie van De Ruyter door G. Brandt, die in 1687 verscheen (Rijksmuseum Amsterdam).
1661-1663 – Strijd tegen Barbarijse zeerovers.
Algiers met De Ruyters schip De Liefde, 1662. Schilderij door Reinier Nooms, 1662-1668 (Rijksmuseum Amsterdam).
1664 – Strijd tegen Engelsen bij Afrika. Hier ontmoette Michiel onverwacht een oude jeugdvriend uit Vlissingen: Jan Compagnie. Deze was als kind tot slaaf gemaakt en vanuit Afrika naar Zeeland vervoerd. Nu bleek hij als zetbaas van de WIC aan de (Afrikaanse) Goudkust te werken. Om de Britten te straffen verwoestte De Ruyter de Britse factorijen aan de Goudkust.
1664-1665 – Tocht naar de Caraïben tegen Engelse kapers en Noord-Afrikaanse zeerovers.
Tweede Engels-Nederlandse Oorlog (1665-1667)
1665- Slag in de baai van Bergen. De Ruyter wist met Deense steun de VOC retourvloot uit Indië te ontzetten. De slag eindigde in een overwinning.
1666 – Vierdaagse Zeeslag, 11-14 juni. Overwinning.
Krijgsraad aan boord van De Zeven Provinciën, het admiraalsschip van De Ruyter, aan de vooravond van de Vierdaagse Zeeslag. Penschildering door Willem van de Velde, 1666-1693 (Rijksmuseum Amsterdam).
1666 – Tweedaagse Zeeslag, 4-5 augustus. Nederlaag.
1667 – Tocht naar Chatham (Slag bij Medway of Raid on the Medway). Overwinning.
Derde Engels-Nederlandse Oorlog (1672-1674)
1672 – Slag bij Solebay. Strategische overwinning.
1673 – Slag bij Schooneveld. Overwinning.
1673 – Slag bij Kijkduin. De slag eindigde in een strategische overwinning. Beide slagen voorkwamen een landing van de Fransen en Engelsen op de Zeeuwse en Hollandse kust.
1674 – Mislukte poging tot verovering van het eiland Martinique.
1676
1676 – Ondersteuning van Spanje in de strijd tegen Frankrijk.
1676 – Slag bij de Stromboli.
1676 – Slag bij de Etna. In deze slag raakte Michiel de Ruyter gewond. Aan de gevolgen daarvan overleed hij een week later, op 29 april 1676.
Literatuur
A.Th. van Deursen e.a. (red.), De Admiraal; de wereld van Michiel Adriaenszoon de Ruyter, Franeker 2007.
Jan J.B. Kuipers, In de schaduw van Michiel, Vlissingen 2007.
Michiel de Ruyter; het leven van een nationale held, Amsterdam 2007.
Ronald Prud’homme van Reine, Rechterhand van Nederland; biografie van Michiel Adriaenszoon de Ruyter, Amsterdam 1996.
P. Verhoog en L. Koelmans, De reis van Michiel Adriaanszoon De Ruyter in 1664-1665, Zutphen 2005.