Crash Stirling LK170

Op 17 september 1944 begon één van de meest ambitieuze militaire operaties van de Tweede Wereldoorlog: Operatie Market Garden. Het plan was om met luchtlandingseenheden de bruggen over de Maas, Waal en Rijn te veroveren. Zo wilden de geallieerden een snelle opmars naar Duitsland mogelijk maken en de oorlog vroegtijdig beëindigen. De Britse 1^e Luchtlandingsdivisie had de taak om deze cruciale bruggen in handen te krijgen en landde op 17 en 18 september in de omgeving van Wolfheze, Oosterbeek en Ede, ten noorden van de Rijn.

Door: Wings to Victory

Hoewel deze eenheden uit moedige strijders bestonden, stonden ze voor een grote uitdaging. Ze waren namelijk licht bewapend en hadden beperkte voorraden. Omdat ze zich achter de vijandelijke linies bevonden, was herbevoorrading via de lucht hun enige hoop. Op 19 september was de situatie op de grond al uiterst kritiek. De Britse troepen hadden dringend nieuwe voorraden nodig.

Stirling IV LK137 met rompcode 8E-N van 295 Squadron (Bron: Imperial War Museum, COL364)

Er werden 100 Stirlings en 63 Dakota’s ingezet voor een grootschalige bevoorradingsmissie. Eén van de squadrons die hieraan deelnam was 295 Squadron, waartoe Flight Sergeant Ray Hall behoorde. Hall was in mei 1944 bij dit squadron geplaatst en had al enkele gevaarlijke missies gevlogen, waaronder op D-Day. Samen met zijn bemanning had hij in de nachtelijke duisternis voorraden gedropt voor het Franse verzet en zweefvliegtuigen naar Normandië gesleept.

Hall kreeg de opdracht om opnieuw een herbevoorradingsmissie uit te voeren, dit was het doel de dropzone bij Arnhem. Op 19 september vlogen ze in hun Stirling IV LK170, samen met nog 16 andere vliegtuigen van hun squadron, richting Arnhem. Om de enorme hoeveelheid voorraden snel te kunnen droppen, werden twee extra bemanningsleden aan boord meegenomen: Norman Enderby en Francis Holdsworth, beide Air Despatchers van de landmacht.

LK170 wrak met daarbij enkele omwonenden (Bron: Wings to Victory)

De formatie van de Stirlings werd geleid door Squadron Leader Potter, en rond 13:00 uur Britse tijd stegen ze op vanuit hun basis in Harwell. De route voerde hen over de Belgische kust, toen ze plotseling onder zwaar Duits luchtafweervuur kwamen te liggen. Het luchtruim boven het Europese vasteland was vijandig en gevaarlijk. First Officer Ron Sloan, die in een ander vliegtuig van 295 Squadron vloog, zag wat er gebeurde toen de formatie de omgeving van het Albertkanaal bereikte.

Halls Stirling werd geraakt door het luchtafweergeschut. Sloan zag hoe het vliegtuig plotseling een scherpe draai maakte, alsof het een gevechtsvliegtuig was dat een manoeuvre uitvoerde. Maar het was geen manoeuvre. De Stirling was getroffen. “Hij is geraakt,” klonk het vanuit de achterste geschutskoepel. Niet veel later verdween de Stirling van Hall en zijn bemanning en stortte het brandend neer in een weiland bij Eede, vlakbij de grens met België. Er was geen tijd voor de bemanning om te ontsnappen.

Kaart met daarop de crashlocatie gemarkeerd (Bron: Wings to Victory)

Het toestel sloeg met enorme kracht in de zachte Zeeuwse bodem. Omdat het dorp Eede was geëvacueerd, waren er geen getuigen van de crash. Na de oorlog werden pogingen ondernomen om het wrak en de stoffelijke resten van de bemanning te bergen. Het was echter een moeilijke operatie door de hoge grondwaterstand en de diepte van de inslagkrater. Alleen de stoffelijke resten van staartschutter Wheeler konden worden geborgen en kregen een tijdelijk rustplaats in Maldegem, alvorens ze naar de militaire begraafplaats in Adegem werden overgebracht.

Het verhaal van Flight Sergeant Ray Hall en zijn bemanning eindigde tragisch op die septemberdag in 1944. Hun moedige poging om de Britse troepen bij Arnhem van levensbelangrijke voorraden te voorzien, liep uit op een tragedie. Vandaag de dag herdenken we hen als helden die hun leven gaven in de strijd voor vrijheid. Hun verhaal is een herinnering aan de offers die zijn gebracht in één van de meest cruciale operaties van de Tweede Wereldoorlog.

Meer info is te vinden onder de volgende link: 549 | Wings to Victory Crash Database