Anti-annexatie – lesideeën
onderdeel van digitaal educatieproject 'Zeeland tijdens de Eerste Wereldoorlog'6. Anti-annexatie
Op 11 november 1918 tekenen de oorlogvoerende landen een wapenstilstand. Na vier jaar pakken de Zeeuwen de draad weer op en gaan door met hun leven. Maar het Nederland en het Zeeland van vóór 1914 zijn niet meer. De Eerste Wereldoorlog zorgt na afloop nog enkele jaren voor grote problemen in landbouw, industrie en nijverheid. De werkloosheid stijgt, de waarde van het geld daalt, er is nog steeds honger, smokkelen blijft aanhouden en de misdaad neemt toe.
Op politiek vlak komt er voor mannen algemeen kiesrecht. Vrouwen krijgen het passief kiesrecht. Op economisch en maatschappelijk vlak is het liberale geloof in het ‘niet ingrijpen’ voorbij. Voortaan bemoeit de overheid zich met tal van zaken. Het is het begin van de latere verzorgingsstaat.
In Zeeuws-Vlaanderen blijft de oorlog de inwoners achtervolgen. De oorlog is voorbij, maar België, dat door de Duitsers vier jaar is bezet, eist schadevergoeding en wil Zeeuws-Vlaanderen en Limburg annexeren. De Zeeuws-Vlaamse bevolking blijft niet bij de pakken zitten. Gemeenten richten comités op, gesteund door de Nederlandse regering. Geheime propaganda, diplomatieke contacten en grote bedrijven spelen nationaal en internationaal een rol in de anti-annexatiebeweging. Begin juni 1919 bepalen de grote mogendheden in het Franse Versailles dat Limburg en Zeeuws-Vlaanderen Nederlands grondgebied blijven.
Jonge vrouwen uit het Land van Axel dragen kaarten met de tekst “Geen annexatie van Nederlandsch grondgebied”. Zij zijn voor een betoging in Den Haag op 3 juni 1919. (Bron: ZB, Beeldbank Zeeland)
De Eerste Wereldoorlog liet in Zeeland diepe sporen na. Toen het eindelijk tot vrede kwam, eiste België Zeeuws-Vlaanderen op. In Zeeuws-Vlaanderen leidde dat tot een felle anti-annexatiebeweging. Daarover gaat deze video van venster 44 uit de Canon van Zeeland.
Aan de slag!
De leerlingen bekijken de bronnen van de Prezi-presentatie. De vragen van de Kijkwijzer bronnen (docentenhandleiding) kunnen daarbij gesteld worden.
Lesideeën ‘Anti-annexatie’
Zeeuws-Vlaams volkslied, een reactie op de Belgische annexatieplannen.
Tekst Zeeuws-Vlaams volkslied. (Bron: Wikipedia)
Pagina’s van het educatieproject
Ga terug naar de startpagina Zeeland tijdens de Eerste Wereldoorlog
Ga naar de pagina Algemeen en mobilisatie
Ga naar de pagina Vluchtelingen
Ga naar de pagina Doodendraad
Ga naar de pagina Smokkel en spionage
Ga naar de pagina Vliegtuigen, bommen en zeemijnen
Ga naar de pagina Op rantsoen