Houthandel en bouwmarkt Den Bouwmeester

Rond het midden van de negentiende eeuw telde Middelburg twee scheepswerven: de werf van de voormalige ‘Commercie-Compagnie’, waar nu de Vitrite staat, en scheepswerf ‘Volharding’ aan de Kousteensedijk.

Het begin: scheepswerf Volharding

De laatstgenoemde scheepswerf was van de firma Den Bouwmeester, Borsius en van der Leyė, die het terrein sinds 1854 in erfpacht kregen. Er werkten veertig tot vijftig arbeiders.

Scheepswerf De Volharding in Middelburg (ZB, Beeldbank Zeeland, rec. nr. 133084, fotograaf onbekend).

De beide scheepswerven maakten aanvankelijk zogenaamde Oost-Indiëvaarders. Dit zijn fregatten en barken en andere schepen voor de kleine vaart voor Europese bestemmingen. Op de werf werden naast ijzeren barken (coasters) ook gewone binnenschepen gebouwd. De bouw van zo’n schip werd op opmerkelijke wijze gefinancierd. Wanneer de scheepswerf het plan had weer een schip te bouwen oriënteerden de firmanten persoonlijk bij de notabelen van de stad of zij bereid waren deel te nemen met een of meerdere aandelen in de bouw van een nieuw zeeschip. Eerst wanneer het voor de bouw van een schip benodigde kapitaal volledig aanwezig was, begon men aan de bouw.

Door toegenomen concurrentie van andere landen en door de opkomst van stoomschepen werden in het laatste kwart van de negentiende eeuw op de Middelburgse werven vrijwel alleen nog reparaties verricht. Door de teruglopende nering sloot de ‘Commercie-Compagnie’ in 1888 definitief haar deuren. Scheepswerf De Volharding ging vanaf 1898 verder als houthandel in gezaagd hard en zacht naaldhout voor bouw en industrie. De eveneens in bezit zijnde houtzaagmolens in Nieuw- en Sint-Joosland werden verkocht.

Houthandel Den Bouwmeester

In de twintigste eeuw bleef houthandel Den Bouwmeester fier overeind. Vanaf 1932 werd het als zelfstandig bedrijf onderdeel van Koninklijke Houthandel William Pont NV te Zaandam. Na de oorlog groeide het uit tot een bedrijf waar in vier loodsen, met een totale oppervlakte van elfduizend vierkante meter, de centrale houtaanvoer en opslag voor West-Nederland werd geconcentreerd.

Houthandel Den Bouwmeester gevestigd aan de Kousteensedijk, circa 1950 (ZB, Beeldbank Zeeland, rec. nr. 133074, fotograaf onbekend).

In 1969 verhuisde het bedrijf naar de Kleverskerkseweg, mede vanwege de bouw van een vaste Koningsbrug, waardoor de aan- en afvoer van materialen via het water onmogelijk was geworden. Op de Kousteensedijk was het bedrijf ook min of meer uit zijn jasje gegroeid. Veel later, in 2003, is het bedrijf onderdeel geworden van het PontMeyer concern.

PontMeyer

Het landelijke PontMeyer-concern is een houthandel en bouwmarkt met vestigingen in geheel Nederland. In totaal zijn er 45 filialen. Een ervan is gevestigd in Middelburg. Tot 2005 was PontMeyer gevestigd aan de Kleverskerkseweg. Door de bouw van de N57 was het bedrijf gedwongen te verhuizen. De huidige locatie is aan de Fagotweg.

Bronnen

Pontmeyer.nl
Krantenbank Zeeland
Tijdschriftenbank Zeeland: Zeeuws Tijdschrift en De Wete.

Auteur: W. van Gorsel (2019)

Dit verhaal is ook te vinden op www.encyclopedievanzeeland.nl.