Het Commerciehuis in Middelburg

Een van de plekken in Middelburg die aan de slavenhandel herinnert, is de plek waar eens het Commerciehuis van de Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) stond. Het Commerciehuis werd in 1823 gesloopt. Een pakhuis bleef wel bewaard. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw veranderde de bestemming van dit pand. Het was achtereenvolgens militair magazijn, depot voor bodemvondsten, artotheek, kunstuitleen en sinds 2005 huisvest het gebouw het Centrum voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Architectuur Zeeland.

Slavenhandel

De Balans dankt zijn naam aan het waaggebouw (met balans) dat hier stond. De Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) kocht het gebouw ‘staande op de Balans agter de Waag’. Daar vestigde zij haar Commerciehuis of Commerciekamer, in feite het kantoor van de handelsonderneming. De directeuren en de hoofdparticipanten van de MCC vergaderden in een zaal in de Sint-Jorisdoelen. In oktober 1822 verkocht de MCC het pand voor de sloop. Samen met de waag of balans, die voor het Commerciehuis stond, werd het in 1823 afgebroken.

Huidige situatie met het MCC-pakhuis aan de Balans (foto CBK Zeeland).

Pakhuis

In 1730 bouwde de Compagnie op het terrein achter het Commerciehuis een pakhuis. Dit gebouw werd in 1822 verkocht. Het staat er nog steeds. De zolders van het pand werden tot 1867 verhuurd aan de Nederlandsche Handelmaatschappij. Daarna werden ze afgestaan aan het rijk om er magazijnen in te richten voor het depôtbataillon dat in Middelburg garnizoen hield. Deze magazijnen waren tot dan toe ondergebracht in de pakhuizen van de WIC aan de Blauwedijk. Die moesten echter worden afgebroken voor de aanleg van het kanaal en de spoorweg. De genie gebruikte het pand aan de Balans bijna tachtig jaar lang voor de opslag van militaire goederen.

Kunst en bewoning

Vanaf 1980 werd de begane grond verhuurd aan het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten en had beeldhouwer Peter de Jong er zijn werkplaats. Na het overlijden van De Jong in 1990 vond de club van beeldhouwers daar enige jaren haar onderkomen. De eerste en tweede verdieping werden in 1984 ingericht als artotheek, die later weer vertrok naar de Kuiperspoort.

Het oude pakhuis werd vervolgens in de jaren negentig van de twintigste eeuw grondig gerestaureerd. Hierbij werd de voorgevel voorzien van een rij nieuwe ramen. Op de begane grond kwam de Stichting Kunstuitleen Zeeland, sinds 2005 Centrum voor Beeldende Kunst Zeeland. Op de eerste en tweede etage kwamen appartementen.