Groots en meeslepend

In het rijtje beroemde Vlissingers past zeker Jean Louis Pisuisse, de belangrijkste Nederlandse cabaretier uit het begin van de twintigste eeuw en tevens grondlegger van dit, voor die tijd, nieuwe beroep. Het leven van Pisuisse was groots en meeslepend en is het waard om te worden naverteld.

Van journalist tot cabaretier

Jean Louis Pisuisse werd op 6 september 1880 geboren in Vlissingen, Walstraat 27. Zijn vader was inspecteur bij het loodswezen. Hij bezocht de hbs in Middelburg en kreeg daarna als beginnend journalist een baan bij de Middelburgsche Courant. Op twintigjarige leeftijd vertrok hij naar Amsterdam waar hij achtereenvolgens bij de Amsterdamsche Courant en het Algemeen Handelsblad werkte. Voor dat laatste blad verbleef hij regelmatig in het buitenland.

Het geboortehuis van Jean Louis Pisuisse stond in de Walstraat, nr. 27 (collectie auteur).

In Parijs maakte Jean Louis kennis met een nieuwe kunstvorm die voornamelijk in kroegen werd beoefend: het ‘Cabaret artistique’. Dat inspireerde hem om zijn baan op te zeggen en zich geheel aan een nieuwe carrière als cabaretier te gaan wijden. Hij richtte een gezelschap op waarbij tientallen jonge Nederlandse artiesten zich aansloten. Onder andere Louis Davids, Willy Corsari en Koos Speenhoff hebben kortere of langere tijd bij Pisuisse gespeeld.

Het cabaretgezelschap van Jean Louis Pisuisse in 1920 op het badstrand te Vlissingen (Zeeuws Archief, Fotocollectie Vlissingen).

Liefdesleven

Slecht nieuws heeft echter altijd de neiging om goed nieuws te overvleugelen en bij Pisuisse was dat niet anders. De ‘vader’ van het Nederlandse cabaret werd bij het grote publiek vooral bekend door zijn liefdesleven, dat uiteindelijk ook zijn einde zou betekenen. Hij trouwde drie keer: in 1903 met Jacoba Smit, een huwelijk waaruit een zoon en een dochter werden geboren, in 1913 met Sophia de Jong, meer bekend onder de artiestennaam Fie Carelsen en in 1927 met Jenny Gilliams bij wie hij nog een dochter kreeg, maar die hij ook bedroog met zijn tweede vrouw van wie hij net was gescheiden.

Kort na een tweejarige tournee in Nederlands-Indië werd Jenny in augustus 1927 verliefd op een zanger die toen net deel uitmaakte van het gezelschap van Pisuisse: Tjakko Kuiper. Hoewel de liefde wederzijds was en volgens naaste bronnen zeer gepassioneerd, koos Jenny uiteindelijk toch voor haar huwelijk met Jean Louis. Dat kon haar minnaar niet verkroppen en op 26 november 1927 kwam het tot een fatale confrontatie op het Rembrandtplein in Amsterdam.

Vermoord

Kuiper had zich een Duits legerpistool aangeschaft en wachtte het echtpaar om acht uur ’s avonds op. Het was al donker en ze zagen hem pas toen ze tot op een meter waren genaderd. Kuiper richtte zijn pistool en schoot met vijf kogels zijn rivaal en zijn geliefde dood. Met de laatste kogel pleegde hij zelfmoord. De moord schokte heel Nederland en beheerste wekenlang het nieuws. Pisuisse was slechts 47 jaar geworden en zijn begrafenis toonde, geheel in stijl, groots en meeslepend.

Literatuur

Peter van Druenen, Vissers, Kapers, Arbeiders; Vlissingen 700 jaar stadsrechten, Vlissingen 2015.