De vuurtoren van Breskens

De vuurtoren van Breskens is de oudste nog bestaande gietijzeren vuurtoren van Nederland. De toren, officieel sectorlicht Nieuwesluis geheten, werd gebouwd in 1866-1867. Dit naar een ontwerp van de Nederlandse architect Quirinus Harder. In 2011 werd de vuurtoren buiten gebruik gesteld. Afbraak dreigde. Maar dankzij de inzet van de Stichting Vuurtoren Breskens is het rijksmonument in 2014 gerenoveerd en voor het grote publiek opengesteld.

De vuurtoren van Breskens in de zomer van 2010, na de verhoging van de zeedijk (Erfgoed Zeeland).

De vuurtoren van Breskens in de zomer van 2010, na de verhoging van de zeedijk (Erfgoed Zeeland).

Nieuwe materialen

Harder ontwierp diverse vuurtorens uit gietijzer, dat als constructiemateriaal in het midden van de negentiende eeuw nieuw was. Bij de vuurtoren van Breskens is het gietijzer ook in toegepaste vorm terug te vinden, onder andere in de balustrade van het lichthuis en de gietijzeren trappen in het interieur. Bij de bouw werden overigens ook andere materialen gebruikt. Zo werd voor de lantaarnkoepel en de ondersteuning van de optiek brons en messing gebruikt. Deze materialen waren beter bestand tegen de wisselende invloed van enerzijds de koude en zoute buitenomgeving en anderzijds de hitte van de lampen. Het ijzeren lichthuis kreeg een koperen koepel als bekroning.

Sectorlicht Nieuwesluis in de jaren twintig van de twintigste eeuw.

Sectorlicht Nieuwesluis in de jaren twintig van de twintigste eeuw.

Aangepast licht

Oorspronkelijk was de achtkantige, taps toelopende vuurtoren voorzien van een vast licht. Hiermee vormde hij samen met het zuidwestelijker geplaatste kustlicht een lichtlijn langs de kust van de Westerschelde. Toen na de Tweede Wereldoorlog dit tweede kustlicht niet meer in werking werd gesteld, kreeg de vuurtoren van Breskens een licht dat elke tien seconden onderbroken wordt. Ook werd de vuurtoren in een ander jasje gestoken; de vooroorlogse rood-witte banden werden vervangen door de huidige horizontale zwart-witte banden.

De vuurtoren van Breskens voor de verhoging van de zeedijk.

De vuurtoren van Breskens voor de verhoging van de zeedijk.

Licht gedoofd

Door de ontwikkeling van de satellietnavigatie verloor de vuurtoren voor de zeescheepvaart zijn nautisch nut. Op 3 oktober 2011 besloot de Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart (PC) als bevoegde autoriteit het licht te doven. Naar een oud Scheldeverdrag uit 1839 (afscheiding België) dreigde algehele ontmanteling van de vuurtoren. Dit uit te voeren door de Belgische Staat, als eigenaar van de vuurtoren. De PC stond echter open voor ideeën met het oog op behoud van de vuurtoren. Met de juist opgerichte Stichting Vuurtoren Breskens werd overeengekomen dat de vuurtoren na een renovatie van het exterieur voor een euro zou worden overgedragen aan de stichting.

In 2010 werd een postzegelvelletje uitgegeven met daarop de vuurtoren van Breskens.

In 2010 werd een postzegelvelletje uitgegeven met daarop de vuurtoren van Breskens.

Renovatie en openstelling

Deze overdracht vond plaats op 29 mei 2015. De vuurtoren is sinds die tijd weer Nederlands eigendom en bovendien weer een nautisch object. Dat betekent dat hij weer op de zeekaarten staat en dat het licht erin weer ontstoken is. Sinds begin juli dat jaar is de vuurtoren ook opengesteld voor publiek.

Zie voor meer informatie de website vuurtorenbreskens.nl.