Honoré Colsen: ‘burgemeester’ van Sluiskil en voorvechter voor de vrije veren

Honoré Colsen werd geboren in 1886 te Terhole. In 1906 vestigde hij zich als slager in Sluiskil. In 1908 werd hij voorzitter van het Ontvangstcomité ter ere van de opening van de Minister Lelybrug. Toen Sluiskil in 1923 door de gemeente Terneuzen niet werd aangesloten op het lichtnet, ging Colsen met de directie van de Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij (PZEM) praten.

Hij vernam dat Sluiskil per jaar 7800 gulden aan elektrisch licht af diende te nemen. Colsen belegde een vergadering en zelfs de armsten verklaarden zich garant voor een minimum afname. De PZEM durfde het aan en Sluiskil kreeg z’n verlichting. Als aandenken werd op de ‘eerste paal’ een bordje getimmerd met de tekst “Door eigen kracht tot stand gebracht”.

Actieleider Honoré Colsen in voorbereiding op de demonstratie voor vrije veren in Den Haag, juni 1958. Foto: J. Midavaine, Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, rec.nr. 120549

Vogelvrij

Van 1923 tot 1953 was hij lid van de gemeenteraad. Tijdens de oorlog was de houding van Colsen voor de Duitsers een reden hem vogelvrij te verklaren, dit hield in dat hij buiten bescherming van de wet stond. Hij dook onder en sliep drie jaar lang niet thuis. Toch hield hij iedere maandag voor zijn slagerszaak in Sluiskil een noodslachting. Ook hielp hij menig gestrand vliegenier de Schelde over.

Vrije Veren

Na de bevrijding werden de veren over de Westerschelde geheel vrij. Al in 1949 werd een beperkt tarief ingevoerd. In 1957 werd voorgesteld aanzienlijke verhogingen in te voeren in ruil voor betere veerverbindingen. Overal in Zeeuws-Vlaanderen werd geprotesteerd. De krachten werden gebundeld en er kwam één Comité voor Vrije Veren met Honoré Colsen als voorzitter. De acties werden op 13 juni 1958 afgerond met een protestmars naar Den Haag, waaraan ongeveer 1500 Zeeuws Vlamingen deelnamen. Colsen en de zijnen eisten vrije veren, maar de minister was niet te vermurwen. Het enige wat er tenslotte uitkwam was een speciale tariefregeling voor Zeeuws Vlamingen.

Demonstratie op het Binnenhof, rechts in het midden met opgeheven arm het V-teken makend de algemeen leider van de Zeeuws Vlaamse verzetsbeweging tegen de tariefsverhoging, de heer H.J. Colsen, het Vrije Veren lied wordt gezongen. Foto: Utrechts Nieuwsblad, Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, rec.nr. 111279

‘Burgemeester van Sluiskil’

In 1921 gingen de Sluiskilse bejaarden door zijn toedoen voor de eerste keer op reis. Het geld werd bijeengebracht door het bedrijfsleven en de middenstand. Daarnaast zorgde hij ervoor dat de jeugd tijdens de kermis het eerste uur gratis aan attracties kon deelnemen. Toen de Minister Lelybrug in 1968 werd afgebroken, kreeg Colsen Rijkswaterstaat zover dat een stuk arduinsteen uit een van de pijlers van de brug een ereplaats kreeg in het centrum van het dorp.

Honoré Colsen bekleedde diverse bestuursfuncties en schroomde niet om – vaak onaangekondigd – op z’n klompen en met wandelstok en pijp bij de minister, burgemeester of directeur verhaal te halen. Vaak leidde dit tot een oplossing. Publieke gelegenheden benutte hij graag voor het houden van redevoeringen over uiteenlopende onderwerpen. Dit alles leverde hem de bijnaam ‘Burgemeester van Sluiskil’ op.

Honoré Colsen stierf op 26 april 1980. Hij is 94 jaar geworden.

Tekst: Wim van Gorsel (2022)