De Hemelvaartstorm van 1983

Maart 2015 werd afgesloten met een krachtige westerstorm. Ook Zeeland had te maken met zware tot zeer zware windstoten. De huidige weermodellen zijn echter zo fijnmazig dat zelfs de kleinste storingen door de meteorologen worden opgemerkt. Dat nog niet zo heel lang geleden zelfs het KNMI door een opkomende storm verrast kon worden, blijkt uit een terugblik op de Hemelvaartstorm van 1983.

Weerkaart van 12 mei 1983, 13.00 uur (bron: Wetterzentrale). Van een storing in Het Kanaal is niets te zien.

Weerkaart van 12 mei 1983, 13.00 uur (bron: Wetterzentrale). Van een storing in Het Kanaal is niets te zien.

Watersporters op Zeeuwse wateren

In 1983 viel Hemelvaartsdag op 12 mei. De weersverwachting zag er voor deze feestdag vrij goed uit: geregeld zon, matige tot vrij krachtige zuid tot zuidwestenwind en op het einde van de dag een kans op een bui. Veel mensen hadden deze dag vrij en trokken erop uit. In Zeeland zochten velen het water op en al vroeg in de ochtend waren op de Zeeuwse wateren veel zeilers en surfers te vinden.

Zeilen op het Veerse Meer (beeldbank.zeeland.nl, foto Rob Romer).

Zeilen op het Veerse Meer (beeldbank.zeeland.nl, foto Rob Romer).

Niet voorspelde ‘Kanaalrat’

Maar in de loop van de ochtend naderde vanuit Het Kanaal een kleine, zich snel ontwikkelende storing. Deze zogenaamde ‘Kanaalrat’ was in de computerverwachtingen bij het KNMI niet terug te vinden. De storing trok via Zeeland het land binnen en ontwikkelde zich vervolgens razendsnel tot een zware zuidwesterstorm. De verwarring bij de meteorologen in De Bilt was groot en meteen werden windwaarschuwingen uitgegeven. Hierbij werd voor de regio Vlissingen een windkracht 12, een orkaan, voorspeld.

Rond het middaguur trekt de storing Zeeland binnen. Daarachter steekt een zware westzuidwesterstorm op, windkracht 10. (Bron: Weerspiegel)

Rond het middaguur trekt de storing Zeeland binnen. Daarachter steekt een zware westzuidwesterstorm op, windkracht 10. (Bron: Weerspiegel)

Pleziervaarders in de problemen

De waarschuwingen bereikten veel watersporters, vooral in Zeeland, niet meer op tijd. Velen werden op het water verrast door plotseling opkomende hevige windvlagen en hoge golfslag. Zeilen scheurden, masten braken en boten sloegen om. Tientallen pleziervaarders op de Zeeuwse wateren moesten door andere watersporters of door reddingswerkers uit het water worden gehaald. Op het Veerse Meer kon de opvarende van een bootje dat ter hoogte van de Sophiahaven omsloeg, niet meer gered worden.

Trieste balans

Op het hoogtepunt van de storm, rond 13 uur ’s middags, werd boven het westen van Nederland een windkracht 10 gemeten. De storm duurde slechts enkele uren, maar de chaos was compleet. En niet alleen watersporters kwamen in de problemen: automobilisten kregen te maken met flinke rukwinden, terwijl fietsers en voetgangers ook nog eens moesten uitkijken voor vallende takken. Later kon de trieste balans worden opgemaakt: tien doden (waaronder één in Zeeland), enkele tientallen gewonden en grote materiële schade.

Bronnen

ZB, Krantenbank Zeeland, in het bijzonder PZC, 13 mei 1983.