Verhaallijnen van het Geopark Schelde Delta

In het Schelde-estuarium ontmoeten zee en rivier elkaar. Door het samenspel van het getij, de natuur en de mensen die er leven, is het gebied al vele duizenden jaren voortdurend in beweging. Het unieke en veelzijdige gebied, dat behalve heel Zeeland ook een deel van West-Brabant en de Belgische provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen omvat, herbergt talloze plekken die in geologisch of cultuurhistorisch opzicht van belang zijn. Achter die plekken gaan vele verhalen schuil over het landschap en de rijke cultuurhistorie. De verhalen komen samen in zes overkoepelende verhaallijnen die inspireren om het gebied verder te ontdekken.

Dit zijn de zes verhaallijnen van het Geopark Schelde Delta in het kort.

Tussen oerland en mensenhand
Het Schelde-estuarium is een landschap vol contrasten. Het werd gevormd in een samenspel van bodem, wind, water en getij. Enkele duizenden jaren geleden begon ook de mens er zijn stempel op te drukken. Zo ontstond een veelzijdig gebied vol overgangen: tussen water en land, laag en hoog, klei en zand, zout en zoet.

Het Verdronken Land van Saeftinghe (foto Marcelle Davidse).

Leven met het water
Strijden of meebewegen: de omgang met het water vereiste door de eeuwen heen een grote daadkracht en ondernemingszin. Tegelijkertijd waren de bewoners van het Schelde-estuarium zelf mede de oorzaak van rampen. Klimaatveranderingen vragen in de huidige tijd opnieuw om toekomstbestendige oplossingen.

Moerspuische Watergang (foto Marcelle Davidse).

Bestaan en werken
De bewoners van het gebied verwierven zich een bestaan op de vruchtbare klei- en de armere zandgronden. Zelfs de meest marginale gronden zette de mens zoveel mogelijk naar zijn hand. Hoeves en dorpen werden vormgegeven naar streekgebruik, bodemgebruik en soort ontginningen.

Kapelse Moer (foto Marcelle Davidse).

Poort naar de wereld
Het Schelde-estuarium is een gebied van verbindingen. De water- en landwegen vormden de levensaders van het gebied. Langs dit fijn vertakte stelsel werd handel gedreven en bereikten migranten deze contreien. De contacten met andere gebieden, zelfs tot ver overzee, hadden grote invloed op het culturele leven.

Containerschip bij het Land van Saeftinghe (foto Marcelle Davidse).

Bestreden gebied
De strategische ligging van het Schelde-estuarium heeft zijn sporen nagelaten. Het gebied werd menigmaal zwaar bevochten. Voor de verdediging ervan werd gebruikgemaakt van de mogelijkheden die bodem en landschap boden. Restanten van forten, linies, inundatiekreken en andere militaire werken volgen vaak de geologische gradiënten in het gebied.

Vestingwallen van Retranchement (foto Marcelle Davidse).

Zilt en zoet
De culinaire geschiedenis van het Scheldegebied is nauw verweven met de bodem en natuur. Het gevarieerde estuariumlandschap levert uiteenlopende ingrediënten op voor talloze (streek)gerechten. Grond die op het water gewonnen is, brengt unieke producten voort. Ook een keur aan voedsel uit het water en van de zilte gronden bereikt de gedekte tafels.

Weervisserij in de Oosterschelde (foto VVV Brabantse Wal).

Boekje Verhaallijnen Geopark Schelde Delta in pdf
Z-card Verhaallijnen Geopark Schelde Delta