Symposium daagt uit tot een nieuwe visie op erfgoed en afval

Wat hebben museumcollecties, archieven en archeologie gemeen met radioactief afval? Meer dan je zou denken misschien, al was het maar omdat ze ons dwingen na te denken over dezelfde belangrijke vraag: bewaren of weggooien? Daarom organiseerde Zeeuwse Ankers met COVRA op 13 april 2019 een symposium rond die vraag. Sprekers belichtten het thema vanuit diverse invalshoeken en in het middagprogramma werden de bezoekers rondgeleid door de COVRA-gebouwen.

Zo’n zestig belangstellenden waren op deze zonnige voorjaarsdag naar het COVRA-complex bij Nieuwdorp gekomen. Ze werden welkom geheten door Marc Kocken, sectorhoofd Erfgoed en Publiek van Erfgoed Zeeland en coördinator van het samenwerkingsverband Zeeuwse Ankers.

Professor Cornelius Holtorf, vooraanstaand internationaal specialist op het gebied van erfgoed van de toekomst, hield de keynote lezing. Holtorf bekleedt de UNESCO Chair in Heritage Futures aan de Linnaeus Universiteit in Kalmar (Zweden). In zijn prikkelende betoog, met als titel ‘Cultural heritage, nuclear waste and the future: what’s in it for us?’, nam hij de toehoorders mee in een andere manier van denken over erfgoed en radioactief afval. Want giftig afval zou in de toekomst een waardevolle hulpbron kunnen blijken. En cultureel erfgoed kan voor een samenleving een bedreiging zijn. Wat kunnen de twee van elkaar leren als we nadenken over de toekomst?

Daarna belichtte Jan Boelen, algemeen directeur van COVRA, hoe zijn organisatie is ingesteld op het bewaren van afval dat niet weggegooid kan worden.

Vervolgens was het de beurt aan verscheidene partners van Zeeuwse Ankers, die ieder vanuit hun eigen discipline en aan de hand van concrete voorbeelden reflecteerden over de vraag: bewaren of weggooien?

Robert van Dierendonck, adviseur archeologie bij Erfgoed Zeeland, ging in op speciale deposities in de archeologie, in het bijzonder de rituele offerkuil die werd aangetroffen bij de Kievitshoekweg in Grijpskerke.

Runa Kuller, hoofd communicatie en publiekszaken bij Het Zeeuwse Landschap liet aan de hand van de restauratie van de Kruisdijkschans in Zeeuws-Vlaanderen zien hoe erfgoed bij het landschap hoort en welke keuzes voor het behoud en beheer moeten worden gemaakt.

Anne Buteijn, afdelingshoofd kennisdienst & collecties bij ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland, nam de collectie oude kranten van de ZB onder de loep, in gedigitaliseerde vorm inmiddels de best bezocht databank van de ZB.

Joan van der Velden, directeur van Stichting Landschapsbeheer Zeeland, liet zijn licht schijnen over historie en beheer van het cultuurlandschap van Zeeland aan de hand van tiendpalen, oude hoogstamfruitrassen en kleine landschapselementen met bijzondere symboliek.

En wat te doen met een flesje as van de vulkaan Kelud op Java? Caroline van Santen, conservator Zeeuws Museum, hield een pleidooi voor het bewaren van zulke bijzondere museale objecten.

Na de lezingen presenteerde Marc Kocken het boekje Bewaren of weggooien?, waaraan de partners van Zeeuwse Ankers en COVRA bijdragen leverden. De eerste exemplaren werden uitgereikt aan Jan Boelen van COVRA (rechts) en Cornelius Holtorf (links).

Daarop vertrok het gezelschap voor het laatste programmaonderdeel, een uitgebreide rondleiding door de COVRA-gebouwen, waar radioactief afval en kunst- en erfgoedvoorwerpen gebroederlijk naast elkaar worden bewaard.

For an English account on this Symposium, click here.