‘Echte Zeeuwen’
Heel vaak wordt met een ‘echte Zeeuw’ ook als ‘geboren en getogen’ in Zeeland bedoeld. Als we naar cijfers van het Meertens Instituut kijken blijkt dat in 2007 voor bijna 2 op de 3 Zeeuwen (65%) tussen de 30 en 50 jaar het geval te zijn. Daarmee neemt Zeeland landelijk gezien een middenmootpositie in. Limburg telt het hoogste aandeel 30-50-ers die in de eigen woonprovincie zijn geboren. In Flevoland is slechts 11% geboren en getogen in de eigen provincie.
Overigens betekent ‘geboren in Zeeland’ niet dat men ook geboren is in de gemeente waar men woont. Zo was in de gemeente Kapelle bijvoorbeeld maar 19% van de bevolking tussen 30 en 50 jaar ook in die gemeente geboren. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de geringe omvang van de gemeente. De kans is groot dat je ‘van buiten’ komt. De plaats waar het dichtstbijzijnde ziekenhuis staat is hierin ongetwijfeld ook een factor van belang.
De Zeeuws-Vlaamse gemeenten Sluis (60%), Terneuzen (56%) en Hulst (56%) hadden in 2007 het hoogste aandeel 30- tot 50-jarigen dat in de eigen gemeente was geboren. Zeeuws-Vlamingen zijn dus kennelijk honkvaster dan de Zeeuwen boven de Westerschelde.
Deze overzichtskaart toont het percentage inwoners (tussen 30 en 50 jaar) waarvan de overgrootouders al in dezelfde plaats woonden. Vanuit donkere plaatsen wordt weinig verhuisd. Van bijvoorbeeld de huidige bevolking van Staphorst of Urk woonde 54% van de overgrootouders er ook al. Je ziet een aantal tendensen: vooral van het platteland in Holland en Utrecht vertrekt men; eenmaal in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam of Maastricht dan blijft men er veelal ook; er zijn een aantal conservatieve plattelandsgemeenten en vissersdorpen, en Zeeuws-Vlaanderen waar men generatie na generatie blijft wonen; in wat mindere mate geldt dat voor het platteland van Overijssel, de Achterhoek, het rivierengebied, Zeeland en Noord-Limburg. In rijke gemeenten zoals Bloemendaal en Rozendaal komen daarentegen steeds nieuwe mensen wonen.
Uit de kaart blijkt dat Zeeuwen honkvaster zijn dan de gemiddelde Nederlander. Binnen Zeeland betreft het vooral de gemeenten Tholen, Veere en de drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten.
Auteur: W. van Gorsel (juli 2021)